3-fase laden: sneller laden met de juiste aansluiting

Inhoud

• Wat is 3-fase laden?
• Wat zijn de voordelen van 3-fase laden?
• Wat heb je nodig voor 3-fase laden?
• Welke elektrische auto ondersteunt 3-fase laden?
• Slim laden combineren met 3-fase
• Wat als je auto geen 3-fase laden ondersteunt?

Wat is 3-fase laden?

Elektriciteit wordt in huizen standaard geleverd via een 1-fase-aansluiting. Dat betekent dat er één stroomdraad (fase) beschikbaar is om stroom te leveren. Bij 3-fase laden maak je gebruik van drie stroomdraden tegelijk. Hierdoor is meer vermogen beschikbaar aan de laadpaal en kun je dus sneller laden.

Bij een 1-fase-aansluiting is het maximale laadvermogen meestal 3,7 of 7,4 kW, afhankelijk van de netspanning en de boordlader van de auto. Bij 3-fase laad je met 11 of zelfs 22 kW, mits de auto en de infrastructuur dat ondersteunen natuurlijk. Daardoor kan de laadtijd fors korter zijn.

Wat zijn de voordelen van 3-fase laden?

De grootste winst zit in de snelheid. 3-fase laden betekent dat je een elektrische auto in enkele uren volledig kunt opladen, in plaats van dat dat bijvoorbeeld de hele nacht duurt. De snellere laadtijd is vooral handig als je overdag vaak thuis bent en later die dag nog weg wilt, of als je zakelijke kilometers maakt en tussentijds moet bijladen. Bovendien is het efficiënter: de stroom wordt verdeeld over drie fasen, waardoor de belasting per kabel lager is. Ook het risico op overbelasting van de meterkast neemt af, mits alles goed is geïnstalleerd.

1-fase of 3-fase laden: wat is beter?

Of je voor 1-fase of 3-fase laden moet kiezen, hangt af van je gebruik. Rijd je weinig kilometers en laad je vooral 's nachts? Dan volstaat 1-fase meestal. Heb je een auto met een grote accu of laad je vaak tussen twee langere ritten? Dan is 3-fase logischer. Houd er ook rekening mee dat niet elke auto geschikt is voor 3-fase laden. Sommige modellen laden slechts met één of twee fasen, ook al heb je thuis een 3-fase-aansluiting. De boordlader bepaalt namelijk hoeveel fasen de auto aankan. Andersom kan het ook zijn dat je auto geschikt is voor 3-fase laden, maar je meterkast thuis niet.

Wat heb je nodig voor 3-fase laden?

Om gebruik te maken van 3-fase laden heb je drie essentiële componenten nodig: een geschikte netaansluiting, een compatibele laadpaal en een elektrische auto die met drie fasen overweg kan.

Allereerst moet je woning beschikken over een meterkast met een 3-fase-aansluiting, vaak aangeduid als 3x25A of 3x35A. Veel oudere woningen hebben standaard een 1-fase-aansluiting en zullen dus een verzwaring moeten aanvragen. Dit regel je via de netbeheerder. Die bepaalt of je aansluiting technisch verzwaard kan worden op basis van de capaciteit in jouw straat of wijk. De uitvoering gebeurt ook altijd door een erkende installateur namens of in opdracht van de netbeheerder. Ook de aansluiting in je meterkast moet dan worden aangepast. Afhankelijk van welke werkzaamheden precies nodig zijn, moet je rekenen op kosten van zo’n 250 tot 1.000 euro.

Daarnaast heb je een laadpaal nodig die het vermogen van 3-fase-laden aankan. Dit is meestal expliciet vermeld in de productspecificaties. Sommige wallboxen zijn alleen geschikt voor 1-fase-laden of vereisen een firmware-instelling om volledig op 3-fasen te functioneren. De prijs voor een kwalitatieve 3‑fase laadpaal ligt gemiddeld tussen de 800 en 1.500 euro, maar voor een type met geavanceerde functies kan de prijs nog veel verder oplopen.

Tot slot is ook de auto van belang. Niet elk model elektrische auto ondersteunt 3-fase AC-laden. Controleer daarom vooraf altijd goed de technische gegevens van de auto die je op het oog hebt. Anders investeer je mogelijk in laadinfrastructuur die je auto niet volledig benut.

Welke elektrische auto ondersteunt 3-fase laden?

De vraag welke elektrische auto 3-fase laden ondersteunt, is natuurlijk erg relevant bij de aanschaf van je EV. Alle moderne elektrische auto's kunnen minimaal 1-fase laden, maar niet allemaal bieden ze het voordeel van een 3-fase-aansluiting. Het wordt gelukkig wel steeds meer de standaard, ook in lagere marktsegmenten. Het aantal elektrische auto’s dat geschikt is voor 3-fase laden is nu al veel te groot om hier een volledig overzicht te kunnen geven, maar enkele bekende modellen die 3-fase laden ondersteunen zijn bijvoorbeeld:

• Tesla Model 3, Y, S en X

• Renault Zoe

• Volkswagen ID.-modellen

• Hyundai IONIQ 5, 6 en Kona Electric

• Kia EV6 en e-Niro

• BMW i4, iX en iX3

• Mercedes EQ-modellen

• Audi e-tron modellen

De exacte laadvermogens verschillen iets per jaar en uitvoering, maar een vermogen van 11 kW is veruit het meest gangbaar.

Slim laden combineren met 3-fase

Heb je zonnepanelen of dynamische stroomtarieven? Dan kun je 3-fase laden optimaal benutten in combinatie met een slimme laadpaal. Deze laadpalen stemmen het laadvermogen automatisch af op de beschikbare zonne-energie of de laagste tarieven op het energienet. Hierdoor laad je op het gunstigste moment van de dag, zonder dat je daar zelf continu op hoeft te letten. Dit kan aanzienlijk schelen in de kosten, vooral bij variabele energiecontracten.

Met zonnepanelen kun je bijvoorbeeld instellen dat de auto alleen laadt op zonnestroom. Zo laad je letterlijk 'gratis' met stroom van je eigen dak. Sommige slimme systemen kunnen ook voorspellingen meenemen: als de zon morgen feller schijnt, stelt de lader het laden uit. Dat verhoogt je zelfverbruik en verlaagt je energierekening.

Een ander voordeel is de verdeling van het vermogen over meerdere fasen. Daardoor worden je stroomgroepen minder belast en voorkom je piekverbruik, wat vooral gunstig is in combinatie met andere grote verbruikers zoals warmtepompen of inductiekookplaten. Het geheel zorgt voor veiliger, sneller en goedkoper laden – precies wat je wilt bij dagelijks gebruik van een elektrische auto.

Wat als je auto geen 3-fase laden ondersteunt?

Niet elke elektrische auto kan overweg met 3-fase laden. Vooral oudere modellen laden slechts via één of twee fasen. Dat betekent dat je zelfs met een 3-fase-aansluiting en geschikte laadpaal alsnog beperkt bent tot bijvoorbeeld 3,7 of 7,4 kW. Is dat een probleem? Niet altijd. Als je ’s nachts oplaadt of weinig kilometers maakt, kan een lagere laadsnelheid voldoende zijn. Je auto staat dan immers uren stil en heeft tijd genoeg om volledig op te laden. Bovendien is 3-fase laden niet altijd noodzakelijk en scheelt dat de investering in een zwaardere stroomaansluiting en een geschikte laadpaal.

Wie overdag vaak kort wil bijladen of langere ritten maakt, kan wel sneller tegen beperkingen aanlopen. In dat geval loont het om bij de volgende auto goed te letten op de boordlader: 11 kW 3-fase laden is tegenwoordig vrijwel standaard bij nieuwe EV’s, maar dus zeker niet universeel.