Afschrijving is het waardeverlies van een auto over de tijd. Zodra je een auto koopt en op naam zet, daalt de waarde. Dit geldt voor elke auto, maar de afschrijving bij een elektrische auto kent een aantal bijzonderheden. Bij ondernemers is afschrijving een boekhoudkundige post: de investering in de auto wordt verspreid over meerdere jaren ten laste van de winst gebracht. Bij particulieren speelt vooral de restwaarde bij verkoop een rol.
De afschrijving elektrische auto per jaar is gemiddeld hoger dan bij benzineauto’s, vooral in de eerste jaren. Veel EV’s verliezen binnen de eerste drie jaar een flink deel van hun cataloguswaarde. Dit komt deels doordat de techniek snel ontwikkelt, maar ook door onzekerheid over de levensduur van de accu en toekomstige restwaarde van de EV. Tegelijk is er een kentering zichtbaar: elektrische auto's van bekende merken met betrouwbare accutechnologie behouden hun waarde inmiddels beter.
Voorbeeld: een elektrische auto van 50.000 euro kan na drie jaar nog 25.000 tot 30.000 euro waard zijn. Dat is dus een afschrijving van 6.500 tot 8.500 euro per jaar. Na vijf jaar ligt de afschrijving vaak op 60 tot 70 procent van de oorspronkelijke waarde. Uiteraard zijn er grote verschillen per merk, model en uitvoering.
De afschrijving elektrische auto ligt in de praktijk vaak hoger dan bij brandstofauto’s. Dat komt vooral door drie samenhangende factoren. Ten eerste ontwikkelt de techniek zich razendsnel. Nieuwe modellen bieden steeds vaker een grotere actieradius, kortere laadtijden en efficiëntere batterijpakketten. Daardoor komen oudere modellen al snel verouderd over, wat hun marktwaarde drukt.
Daarnaast speelt overheidsbeleid een rol. Subsidies, fiscale regelingen en bijtellingsvoordelen maakten het aantrekkelijk om een nieuwe EV aan te schaffen, maar de steeds maar veranderende regelgeving op dit gebied zorgt voor onzekerheid en drukt de restwaarde van gebruikte exemplaren. Tot slot heerst er onder kopers nog altijd enige onzekerheid over accudegradatie. Hoewel moderne batterijen vaak veel langer meegaan dan gedacht, is de levensduur van het accupakket nog steeds een bepalende factor voor de uiteindelijke restwaarde.
Voor ondernemers gelden specifieke regels voor de afschrijving elektrische auto bij de Belastingdienst. Een elektrische auto valt onder de bedrijfsmiddelen die afschrijfbaar zijn over meerdere jaren. In de regel schrijf je een auto in vijf jaar af tot aan de restwaarde (meestal 10% van de aanschafprijs). De jaarlijkse afschrijving bedraagt dan maximaal 20% van de aanschafwaarde.
De overheid stimuleert duurzaamheid met fiscale voordelen, zoals het willekeurig afschrijven elektrische auto. Deze regeling maakt het mogelijk om investeringen versneld af te schrijven, bijvoorbeeld in het eerste jaar volledig. Dit is interessant voor ondernemers met een goed winstgevend jaar, omdat ze de investeringskosten sneller ten laste van de winst mogen brengen.
Niet elke elektrische auto komt hiervoor in aanmerking. De regeling geldt alleen voor de zogenaamde ‘milieuvriendelijke auto’s’, die op de Milieulijst van RVO (Rijksdient voor Ondernemend Nederland) staan. Controleer dus vooraf of jouw auto in aanmerking komt. Deze regeling heet officieel MIA/VAMIL.
Versnelde afschrijving (bijvoorbeeld 50% in het eerste jaar) kan fiscaal voordelig zijn voor ondernemers. Door een elektrische auto versneld af te schrijven wordt de fiscale winst in het eerste jaar gedrukt, wat een belastingvoordeel oplevert. Let wel: de totale afschrijving over meerdere jaren blijft gelijk, het gaat vooral om de timing.
Vergeleken met brandstofauto's schrijven elektrische auto’s in de praktijk vaak sneller af, zeker in de eerste drie tot vijf jaar. Dat komt door onzekerheden over techniek, snellere veroudering (vanwege snel verbeterende nieuwe modellen) en (wisselend) overheidsbeleid. Daar staat tegenover dat de onderhoudskosten vaak lager zijn en de energiekosten (stroom in plaats van brandstof) ook voordeliger kunnen uitpakken. Daarnaast speelt het aanbod een rol: de markt voor tweedehands EV’s is nog jong. Daardoor zijn er minder kopers en minder prijsstabiliteit. Naarmate meer mensen overstappen op elektrisch rijden, kan dit stabiliseren.
Afschrijving speelt ook een belangrijke rol bij private leaseconstructies. Leasemaatschappijen baseren hun maandbedragen grotendeels op de verwachte restwaarde van een auto. Omdat de afschrijving elektrische auto vaak de grootste kostenpost is, heeft deze directe invloed op wat jij maandelijks betaalt. Daalt de waarde van een model snel, dan zie je dat terug in hogere leaseprijzen of beperktere looptijden. Elektrische auto’s die relatief waardevast zijn, leveren daarentegen scherpere leaseprijzen op en zijn interessanter voor aanbieders én consumenten.
Ook voor particuliere kopers van gebruikte EV’s is de restwaarde van belang. Naarmate er meer betrouwbare data beschikbaar komen over accudegradatie, software-updates en de duurzaamheid van accupakketten, groeit het vertrouwen in elektrische occasions. Dat zorgt voor een stabielere markt en minder extreme afschrijving. Vooral jonge elektrische auto’s van bekende merken met lange accugaranties, een moderne laadtechniek en hoge actieradius worden steeds aantrekkelijker op de tweedehandsmarkt. Dit beïnvloedt op termijn ook de nieuwprijzen en het tempo waarin modellen afschrijven.
Wie een elektrische auto koopt, doet er goed aan vooraf goed na te denken over factoren die de waardeontwikkeling van de auto bepalen. Zo spelen het merk en model een grote rol. Bekende merken die zich al bewezen hebben op het gebied van accutechnologie en betrouwbaarheid, behouden doorgaans beter hun waarde. Modellen met een twijfelachtige reputatie of weinig vraag op de tweedehandsmarkt schrijven vaak sneller af.
Ook de accupakketgarantie is belangrijk. Fabrikanten die een lange garantie geven op het behoud van accucapaciteit, bijvoorbeeld tot 70% over acht jaar, wekken vertrouwen bij volgende eigenaren. Daarmee stijgt de restwaarde en beperk je het risico op onverwachte waardedaling.
Verder zijn laadvermogen en actieradius relevant. Elektrische auto's met een grote actieradius en een hoog laadvermogen zijn aantrekkelijker in gebruik en makkelijker door te verkopen. Een snellere laadtijd en grotere actieradius maken een auto toekomstbestendiger, zeker nu het aantal EV’s op de weg toeneemt.
Ten slotte is het verstandig om op de hoogte te blijven van subsidies en fiscale regelingen. Veranderend overheidsbeleid kan invloed hebben op de waardeontwikkeling van elektrische auto’s, vooral bij modellen in het zakelijke segment. Op dit moment zijn er bijvoorbeeld nauwelijks nog van dit soort regelingen, wat zorgt voor een afnemende vraag.
Voor ondernemers is het slim om samen met een accountant te kijken naar de meest gunstige afschrijvingsstrategie. Door fiscale regelingen zoals MIA/VAMIL te combineren met de Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA), kun je optimaal profiteren van belastingvoordelen zonder grip op je investeringen te verliezen.