Het was een mooie maartdag in 2019, toen de voorbode van de Alfa Romeo Tonale zich aan de wereld toonde. We zagen behalve overeenkomsten met de Stelvio ook een snufje Alfa 147 en een vleugje Brera. Ruim drie jaar later kunnen we eindelijk rijden met de productieversie.

Die mag dan geen driedeurs, maar een vijfdeurs carrosserie hebben, verder is veel fraais bewaard gebleven. Zeker de koplampen kunnen ons bekoren. Dat zijn niet van die nietszeggende plexiglas sculpturen zoals we vaak tegenkomen, maar zes optisch afzonderlijke lampen. Ze doen denken aan de Alfa 159 en de Brera - wat ons betreft de mooiste Milanezen van de afgelopen decennia.

Ook vanbinnen hint de Tonale naar historische modellen, met klassieke ‘Alfa-kokers’ voor het instrumentarium, maar dan bewoond door een configureerbaar digitaal display. Cannocchiale noemt Alfa Romeo het, Italiaans voor 'verrekijker'.

Alfa Romeo Tonale niet op basis van de 3008 en Crossland

Je zou verwachten dat de jongste Stellantis-telg zijn bodemplaat deelt met auto’s als de Peugeot 3008 en Opel Crossland, maar dat is niet het geval. De ontwikkeling van de Tonale was al begonnen voordat de Alfa Romeo door PSA werd ingelijfd, en hij heeft dan ook niets gemeen met zijn Franse en Duitse neven. Met de Jeep Compass des te meer.

Bij zowel de Jeep als de Alfa levert de motor in de basisversie 130 pk, maar anders dan de even sterke 1,2-liter turbomotor in de diverse Citroëns, Opels en Peugeots, betreft het een viercilinder met een inhoud van 1,5 liter. Hij wordt bijgestaan door een 20 pk sterke elektromotor met een 0,8 kWh grote accu en 48V-techniek.

In strikte zin is het geen mild hybrid, want bij de Tonale kan de elektromotor ook in z'n eentje de aandrijving voor zijn rekening nemen. Bij een gasinput tot zo'n 15 procent, kan de Tonale ongeveer 1,5 kilometer elektrisch rijden. Daarnaast zorgt de elektrohulp zo nodig voor een vermogensboost. Toch geeft Alfa Romeo geen gecombineerd systeemvermogen op. In Nederland wordt de Tonale eerst leverbaar als Edizione Speciale met 130 pk, maar wij rijden de versie met 160 pk. Voor beide vermogensvarianten bedraagt het koppel 240 Nm.

Welke versie je ook bestelt, de transmissie bestaat altijd uit een zeventraps versnellingsbak met dubbele koppeling. Desgewenst neemt deze de bestuurder alle schakelarbeid uit handen, maar zelf schakelen met pook of flippers behoort eveneens tot de mogelijkheden.

Op het gebied van passagiersruimte is de Tonale geen topper

We rijden met de Tonale in de omgeving van het Comomeer in Noord-Italië. De testroute voert deels over het oude Lario-circuit, waar vroeger motorraces werden verreden. We krijgen al kriebels van de voorpret. En wanneer we horen dat Domenico Bagnasco zich intensief met het onderstel heeft bemoeid, veranderen kriebels in kippenvel … Bagnasco is immers de man achter de fenomenale Alfa's 4C, 8C en Giulia GTA! Dat wordt genieten!

Om te voorkomen dat we de Tonale door een al te roze bril gaan bekijken vanwege de ongetwijfeld meeslepende rijeigenschappen, onderwerpen we de auto eerst aan een strenge, statische inspectie. De stoelen in de testauto zijn bekleed met leer en hebben het merklogo in de hoofdsteunen gegraveerd. Fraai, maar dat kan niet verhullen dat de zittingen aan de korte kant zijn. Bovendien staan de stoelen te hoog. Mmm, dit voelt meer als de werkhoogte van een Stella rijdende Meubelzorg-fan dan van een doorgewinterde Alfist.

Het lekker dikke stuur en het schitterende digitale instrumentarium met bedrieglijk echte retroklokken vergoeden gelukkig veel. Over hoger gelegen, zachte materialen en het grote multimediascherm hebben we evenmin klachten. De knoppen onder het scherm ogen en voelen dan weer een tikje ouderwets en goedkoop. Aan de andere kant zijn we allang blij dat ze er zitten; dat scheelt gepiel met het infotainmentscherm voor onder meer de temperatuurregeling.

Op het gebied van passagiersruimte is de Tonale geen topper. Zolang de voorste en achterste inzittenden niet langer zijn dan pakweg 1,80 meter, gaat het nog, maar daarboven wordt het inschikken. De bagageruimte kan 500 tot 1500 liter herbergen, wat juist weer prima is.

Versnellingsbak drinkt een espresso lungo voor het schakelen

Eindelijk gaan we doen waarvoor we vooral gekomen zijn: rijden! We drukken de startknop op het stuur in en geven de Tonale de sporen. Nou ja, we sukkelen aanvankelijk wat door het stadsverkeer van het druilerige Como. Regelmatig is de elektromotor in zijn eentje aan het werk, maar buiten de bebouwde kom eist de viercilinder 1.5 de hoofdrol voor zich op. Het maximumkoppel is al vanaf 1500 toeren aanwezig, wat voor een soepel karakter zorgt. Maar hoewel we met de 160 pk-versie rijden, missen we een echte punch.

Wanneer de drukte afneemt en we wat meer power eisen, merken we dat de zeventraps transmissie vaak achter de feiten aanloopt. Het lijkt alsof-ie eerst even een espresso lungo moet wegslurpen, voordat hij voor een bocht of helling terugschakelt. Die lagere versnelling lijkt hem vervolgens zo goed te bevallen, dat hij er weer te lang in blijft hangen. Wanneer we de DNA-knop in de Dynamic-stand draaien, gaat het iets vlotter, maar helemaal tevreden zijn we nog niet. Gelukkig kun je de bak een handje helpen door zelf te schakelen. Dat doen we bij voorkeur met de mooie lange aluminium flippers die we van onder meer de Stelvio kennen, maar die zijn weer niet standaard bij alle uitvoeringen.

Van het stuurgedrag van een Alfa Romeo verwacht je meer

Helaas is het vrij druk op de testroute, zodat we maar zelden de gelegenheid hebben de wegligging en besturing van de Tonale lekker uit te proberen. Wel is te voelen dat de verstevigingen van de bodemplaat effect sorteren, want de torsiestijfheid is uitstekend.

Ook de standaard FSD-dempers (Frequency Selective Damping) doen hun werk uitstekend. Althans, als je over een klinkerweg rijdt of het wegdek andersoortige, kort opeenvolgende oneffenheden kent. Een enkel putdeksel of eenzame kuil komt wel vrij hard aan. In de versies met een elektronisch geregeld onderstel gaat het allemaal iets geraffineerder.

Dat geldt niet voor het motorgeluid. Dat blijft in alle gevallen netjes op de achtergrond en bij hoge toerentallen klinkt de viercilinder stukken aangenamer dan de driecilinders in deze klasse. Daar staat tegenover dat de Tonale niet heel zuinig is. Ondanks de elektrohulp bedraagt het WLPT-verbruik 6,3 liter benzine per 100 kilometer (1 op 15,9).

Dan de besturing. Over de directheid van de stuurinrichting niets dan lof; er is vrijwel geen speling rond de middenstand en de reacties zijn snel. Maar doordat het stuur zich veel te licht in het rond laat draaien, voelt de Tonale lang niet zo sportief aan, als we hadden gehoopt. Van een Alfa Romeo verwacht je op dit gebied simpelweg meer.

Conclusie

Zeker gezien onze recente ervaringen met de Giulia en Stelvio, hadden we hoge verwachtingen over de sportieve kwaliteiten van de Tonale. Door de te lichte besturing en de wat trage transmissie kwamen die niet uit. Dat neemt niet weg dat we de Tonale goede kansen toedichten in het segment der midi-suv's. Hij heeft een onderscheidend uiterlijk, een capabel onderstel en een mooie uitrusting. Maar of het genoeg is om Alfa Romeo weer naar grote verkoophoogten te stuwen, is een tweede.