Synchroniseer favorieten 
Vanwege dit voorrecht werden wij alvast in de gelegenheid gesteld om de CX-5 nader te inspecteren. Inclusief een korte rijindruk. Met een wereldwijde verkoopprognose van 160.000 exemplaren in 2012 en vierduizend daarvan in Nederland zou de nieuwe Mazda CX-5 meteen doorstoten tot de hoogste regionen in het segment van de compacte crossover. Een gedurfde ambitie van Mazda dat met dit aantal hun totale verkopen in Nederland prompt ziet verdubbelen. Vanwaar die hoge verwachtingen? Wel, ten eerste treedt Mazda met de CX-5 voor het eerst toe tot het segment van de midi-crossover dat ook de komende jaren nog garant staat voor een enorme groei. Ten tweede en derde is het model tevens Mazda's eerste 'wereldauto' en drager van SkyActiv.
SkyActiv Om niet al teveel in de herhaling te vallen komt SkyActiv neer op een concurrerende, zelfs overtreffende efficiëntie aangaande uitstoot en verbruik, een lager wagengewicht, hogere prestaties en een meer complete rijbeleving. Als kers op de taart is vervolgens nog een mijlpaal voor de gehele autobranche bereikt door een compressieverhouding van 14:1 toe te passen op de nieuw ontwikkelde motoren. Ongekend hoog en laag voor respectievelijk een benzine- en dieselmotor. De CX-5 heeft dus nogal veel om het lijf en geheel onterecht is de trots van Mazda derhalve niet.
Prototypes Met een van een leeg vel afkomstige dieselmotor die gemiddeld 119 gram CO2 per kilometer uitstoot is de CX-5 circa 20 g/km schoner dan menig andere vergelijkbare crossover. De krachtbron kan zelfs al rekenen op een Euro6-etiket (2014). Echter de zo gewenste bijtelling van 20% bij zakelijk gebruik is niet voor de beide vanaf aankomende zomer verkrijgbare SkyActiv-D's weggelegd. Indien geregistreerd vóór 1 juli 2012 geldt dit wel voor de SkyActiv-G benzinemotor, en dat is nu precies de reden dat Mazda Nederland deftig heeft gelobbyd om de CX-5 eerder dan de rest te kunnen lanceren. En dat is gelukt. Maar dit verhaal heeft ook een keerzijde, en wel dat de autopers van die bevoorrechte landen een indruk van de CX-5 moeten opdoen aan de hand van prototypes. Hoewel deze voor 95% overeenkomen met het finaleproduct werd ons op het hart gedrukt dat we niet al te veel moeten letten op de bijkomstige (wind)geluiden vanwege de afwerking met provisorische materialen. Verbeteringen bij de productiemodellen zijn gegarandeerd, beloven de ingenieurs.
Keurig, maar sober Op enkele tientallen meters van de voorseriemodellen staat een andere CX-5 geparkeerd. Geen tijdelijk speelgoedplastic en incorrect werkende functies hier, maar een ogenschijnlijk kant-en-klaar exemplaar. Mazda spreekt ons hierin niet tegen als we er naar vragen. Een indruk van het definitieve binnenste kunnen we zo alsnog krijgen. Met een dashboardbovenkant dat volledig bestaat uit zacht aanvoelend kunststof wordt een voortvarende start gemaakt. Echter verder naar beneden wordt dit niet doorgezet. Op dit moment zijn de 'onderste' bouwstoffen conform het gros van de huidige markt, maar we hebben sterk onze twijfels of dit over twee jaar nog opgaat. Sommige knopjes (bijvoorbeeld van de raambediening) doen nu al ouderwets aan. Dan het design. Niet dat de Volkswagen Tiguan en huidige Ford Kuga - de vaak door Mazda aangehaalde concurrentie - het toonbeeld van eclatante interieurs bevatten, maar de Mazda CX-5 heeft dat zeerzeker ook niet. Het is keurig, maar tamelijk sober. En gitzwart als enige dashboardtint is daarin niet bepaald een opsteker.
Smart City Brake Assist Mazda heeft voornamelijk ingezet op functioneel, bruikbaar en overzichtelijk. Op de ergonomie valt er dan ook niets af te dingen. Bedieningsorganen, schakelaars en in iets mindere mate de debuterende HMI-draaiknop op de middenconsole bevinden zich daar waar je ze als bestuurder wilt hebben. Ook het multifunctionele scherm, waarachter afhankelijk van de uitvoering TomTom-navigatiesoftware schuil gaat, heeft de best mogelijk plek gekregen: centraal en hoog in het dashboard waardoor de ogen tijdens het rijden amper hoeven afwijken van de weg. Het zicht naar voren is gewoon uitstekend. Door een groot glasoppervlak in combinatie met een prettig hoge zitpositie, en ook het wars zijn van additionele zijruitjes in de buurt van de buitenspiegels is er veel te zien van de omgeving. Het achteropkomende verkeer in de gaten houden wordt eveneens niet verstoord door Mazda's wulpse Kodo ontwerpstijl. De buitenspiegels zijn prettig groot en voor wie dat wenst is er hulp uit elektronische hoek met Rear Vehicle Monitoring (dodehoeksignalering) en Lane Departure Warning System (rijstrookassistent). Nieuw zijn Smart City Brake Assist, dat tot 30 km/h een kop-staartbotsing voorkomt, en High Beam Control System, ook wel bekend als grootlichtassistent dat op z'n beurt verblinding van tegenliggers tegengaat.
1.600 liter Nog voor de inwendige inspectie viel het ons eigenlijk al op hoe ruim de CX-5 van binnen is. Met een lengte van 4,54 meter is Mazda's compaste crossover 114 mm langer dan bijvoorbeeld die van Volkswagen. De wielbasis bedraagt 2,70 meter en uiteindelijk resulteerden deze bovengemiddelde maten in de een van de ruimste crossovers dat deze klasse straks rijk is. Met gemak kunnen vier á vijf volwassenen (ook langere personen) fatsoenlijk zitten en behelst het achterste compartiment nog altijd een 500 liter bedoelt voor bagage. Als extra is er de vernuftige Karakuri achterbank (40:20:40) dat na het neerklappen een totaal stouwvolume van een kleine 1.600 liter en een geheel vlakke laadvloer schept. Voor kleinere spullen zijn de opbergmogelijkheden beperkt met vakjes die ook nog eens niet overal even praktisch van vorm zijn.
Sportdiesel Op basis van inhoudelijkheden zijn de geraamde verkoopaantallen wellicht zo ambitieus nog niet. De haalbaarheid valt of staat ook deels met de rijkwaliteiten van de CX-5. Tien testkilometers, daar moeten we het mee doen. Uiteraard te weinig voor een intieme kennismaking maar voor een indruk voldoet het. Beginnend met de 175 pk en 150 pk sterke diesels worden we meteen gegrepen door het gemak waarmee de auto snelheid opbouwt. 420 Nm voor de 'high power' is dan ook serieus veel trekkracht, maar tevens de 380 Nm van de standaard variant overtuigt op de manier waarop dit wordt afgegeven. Het 2.2 liter metende blok blinkt uit in souplesse en kan extreem lage alsook voor een dieselmotor erg hoge toerentallen moeiteloos draaien. Een gangetje van 60 à 70 km/h rijden in de zesde versnelling (1.200 tpm) verloopt zonder nukken en mocht je jezelf even lekker willen laten gaan, dan deinst de motor ook niet terug voor 5.000 tpm. Het sterkste blok in het bijzonder zou het predicaat 'sportdiesel' best verdienen, al doet de manuele versnellingsbak tevens een duit in dit zakje. Een grote betrokkenheid bij het rijden met de Mazda MX-5 als schoolvoorbeeld was een van richtpunten binnen SkyActiv, en dat is tot uiting gekomen in een uiterst precies te bedienen handbak met zeer korte schakelgangen. We swingen door de transmissiecoulisse, al zijn de slagen niet meer zo kort als in een eerdere ontwikkelingfase. Maar beter ook. De nu gekozen afstemming past meer bij het ontspannen karakter van een auto als de CX-5. Sportief is het overigens nog altijd.
Hard gedempt Met het belangrijkste model, de (tijdelijk) 20%-goedgekeurde tweeliter SkyActive-G benzine, leggen we hetzelfde traject af. In de voorwielaangedreven CX-5'en komt deze tot 165 pk en 210 Nm. Met AWD is er 160 pk en 208 Nm. Optioneel is een conventionele automaat met het snelle karakter van een DSG, maar die reden wij dit keer niet. De benzineversie is qua meeslependheid gelijk aan de diesel. Schakelen en koppelen gaat op eenzelfde intensieve manier en een demping en vering dat eveneens vrij hard staat afgesteld. We rolden op 19 inch wielen en oneffenheden werden tamelijk stevig doorgegeven. Ook zit er aardig wat beweging in de koets wanneer het wegdek een herhaaldelijk glooiend oppervlak kent. Op de vraag aan de verantwoordelijke ingenieurs of Mazda nog gaat anticiperen of deze feedback krijgen we een negatief antwoord: Dit blijft onveranderd. En dat is jammer aangezien het enigszins afbreuk doet aan het comfort. Met de standaard 17 inch wordt het sowieso beter. En de besturing? Die is lekker direct en communicatief.
Resumé Kort, maar krachtig. Dat was onze eerste dynamische kennismaking met de nieuwe CX-5. Mazda stapt laat in, maar gaat het de concurrentie alsnog uiterst lastig maken om ongehinderd de ene na de andere order te schrijven. Zelfs de meest populaire compacte crossovers moeten op hun tellen gaan passen. Dat kunnen we ondanks het korte rijden met nog onvoltooide CX5'en al best concluderen. De CX-5 heeft alles om succesvol te worden. Allereerst die felbegeerde 20% bijtelling, maar ook na 1 juli 2012 verliest de Mazda niet zijn aantrekkelijke aanbod: een gelikt design, een verzorgd interieur, zeer veel ruimte, overtuigende aandrijflijnen en onderscheidende rijeigenschappen. Aan zoveel capaciteiten moet haast wel een stevig prijskaartje hangen is dan al snel de verwachting. Ook dat valt alleszins mee. Prijzen beginnen bij € 25.990,-. 't Is immers wel een Mazda.
