Auto lekt koelvloeistof: oorzaken en oplossingen

Inhoud

• Wat is koelvloeistof en waarom is het zo belangrijk?
• Hoe herken je een koelvloeistoflek?
• Wat te doen als je een koelvloeistoflek vermoedt?
• Veelvoorkomende oorzaken van koelvloeistof lekken
• Kun je zelf een lek in de koelvloeistof dichten?
• Wanneer moet je naar de garage?

Wat is koelvloeistof en waarom is het zo belangrijk?

Koelvloeistof is essentieel om je motor op temperatuur te houden. Het mengsel van water en antivries zorgt ervoor dat de motor niet oververhit raakt tijdens het rijden en dat hij bij lage temperaturen beschermd blijft tegen bevriezing. Koelvloeistof stroomt door het koelsysteem en passeert de radiator, waar warmte wordt afgevoerd.

Een juist peil is dus cruciaal voor een goed functionerende motor. Als het peil te laag is omdat je auto koelvloeistof lekt, kan de motor te heet worden of zelfs schade oplopen. Bij ernstige lekkages loop je het risico dat je stil komt te staan met een oververhitte motor. Tijdig ingrijpen is dus belangrijk.

Hoe herken je een koelvloeistoflek?

Een koelvloeistoflek laat meestal duidelijke sporen achter. Dit zijn de meest voorkomende signalen:

• Plas onder de auto (meestal roze, groen of blauw): het lek zit meestal aan de voorkant, onder het motorcompartiment, waar ook de radiator en de rest van het koelsysteem zitten.

• Koelvloeistoflampje op het dashboard: dit waarschuwingslampje gaat branden als het niveau te laag is.

• Hoge motortemperatuur: als de temperatuurmeter sneller oploopt dan normaal, kan dat wijzen op een probleem met de koeling.

• Damp of stoom onder de motorkap: bij een groot lek kan hete koelvloeistof verdampen. Bij een grote hoeveelheid is dat zichtbaar als een damp- of stoomwolk.

Koelvloeistof verdwijnt, maar geen lek zichtbaar?

Soms verdwijnt koelvloeistof zonder zichtbare lekkage. In dat geval is er sprake van koelvloeistofverlies zonder zichtbaar lek. Wanneer koelvloeistof verdwijnt zonder lek dan zijn er grofweg drie scenario’s mogelijk:

1. Interne lekkage: koelvloeistof komt in de verbrandingskamer terecht (bijvoorbeeld via de koppakking).
2. Verdamping: bij kleine lekkages rond warme onderdelen kan de vloeistof verdampen zonder dat je het ziet, zoals hiervoor was beschreven.
3. Ontluchting of lekkend dopje: ook hierbij verdampt de koelvloeistof in kleine hoeveelheden, maar dan simpelweg omdat het expansievat niet goed is afgesloten.

Wat te doen als je een koelvloeistoflek vermoedt?

1. Controleer het peil: bij een koude motor kun je veilig het koelvloeistofniveau controleren. In het ideale geval staat de koelvloeistof op ‘MIN’ bij koude motor en op ‘MAX’ bij warme motor, maar je kunt veilig bijvullen tot het ‘MAX’-streepje.

2. Kijk onder de auto: zie je gekleurde vlekken of druppels? Noteer dan waar je deze ziet.

3. Ruik aan de motorruimte: ruik je een zoete geur? Dat kan wijzen op verdampende koelvloeistof.

4. Controleer de dop van het reservoir: is die vochtig of sluit hij niet meer goed af?

5. Laat een druktest uitvoeren: bij twijfel kan een garage met een druktest achterhalen waar het systeem koelvloeistof verliest.

Veelvoorkomende oorzaken van koelvloeistof lekken

De lekkage van koelvloeistof kan zich dus op verschillende manieren kenbaar maken. Op dezelfde manier zijn er ook verschillende oorzaken van een lekkage aan te wijzen. We zetten de belangrijkste op een rij.

Koelvloeistofslang lek

Een van de meest voorkomende oorzaken is een koelvloeistofslang die lek is. Door veroudering, uitdroging of slijtage kunnen er rubberscheuren ontstaan. Vooral de slangklemmen kunnen na verloop van tijd losraken of corroderen, waardoor de slang koelvloeistof begint te lekken.

Koelvloeistof reservoir lek

Het expansievat (ook wel koelvloeistofreservoir genoemd) kan barsten of scheurtjes vertonen, zeker als het kunststof verouderd is. Een lek in het koelvloeistofreservoir is vaak te herkennen aan vocht rondom het dopje of aan de zijkanten van het vat. Controleer ook of het reservoir bol staat of op een andere manier vervormd is.

Radiator defect

De radiator zelf kan corroderen, bijvoorbeeld als gevolg van steeninslag, ouderdom of defecte afdichtingen. Deze zaken kunnen leiden tot kleine scheurtjes in de radiator, waardoor koelvloeistof langzaam weglekt.

Lekkende waterpomp

De waterpomp pompt koelvloeistof rond in het systeem. Als de afdichting van de as versleten is, kan de pomp lekken. Vaak zie je dan druppels onder de motor of hoor je een vreemd geluid bij draaiende motor.

Versleten koppakking

In ernstige gevallen is een kapotte koppakking de boosdoener. Dit veroorzaakt interne lekkage, waarbij koelvloeistof verdwijnt in de cilinders. Dit leidt tot witte rook uit de uitlaat, verlies van vermogen of een ‘melkachtige’ substantie aan de oliepeilstok. Dit is een kostbare reparatie.

Kun je zelf een lek in de koelvloeistof dichten?

Dat hangt af van de oorzaak en de plek van het lek. Een klein lek in een koelvloeistofslang kun je soms tijdelijk verhelpen met hittebestendig tape, maar dat is geen blijvende oplossing. Er bestaan ook additieven die je aan de koelvloeistof kunt toevoegen om microlekken te dichten. Deze producten zijn alleen geschikt voor kleine lekkages en hebben niet altijd het gewenste effect. Gebruik ze dus alleen als noodoplossing. Als je echt handig bent kun je het lek verhelpen door zelf het expansievat, slangen en/of de radiator te vervangen, maar dan moet je wel goed weten wat je doet. Voor de meeste mensen is het aan te raden om dit over te laten aan de garage.

Lek koelvloeistof dichten: dit kun je eenvoudig zelf doen

Sommige oorzaken van een lek in de koelvloeistof kun je zelf oplossen, mits je een beetje handig bent. Is er sprake van een koelvloeistofslang die lek is, dan kun je deze vervangen of – als tijdelijke oplossing – vastzetten met een nieuwe slangklem of hittebestendig tape. Een lek in het koelvloeistofreservoir los je meestal alleen op door het reservoir te vervangen, zeker als er haarscheurtjes of barsten in het kunststof zitten. Bij een klein lek in de radiator kun je een speciaal koelvloeistofdichtmiddel proberen. Dit wordt aan de koelvloeistof toegevoegd en kan minuscule openingen afsluiten. Let wel: dit is geen permanente oplossing en werkt niet bij grotere lekkages. Gaat het om een interne lekkage, zoals een versleten koppakking? Dan kun je dat niet zelf repareren. Dat vereist specialistisch werk en moet altijd in de werkplaats gebeuren. Twijfel je waar het lek zit? Laat dan eerst een diagnose stellen bij een garage. Zo voorkom je dat je onnodig onderdelen vervangt.

Wanneer moet je naar de garage?

Zie je steeds opnieuw dat het peil daalt, zelfs na bijvullen? Of wordt de motor te warm? Dan is het tijd om naar een garage te gaan. Zeker bij twijfel over een interne lekkage of een versleten koppakking is snelle diagnose essentieel. Blijf nooit doorrijden met een koelprobleem, want motorschade ligt dan op de loer. Ook als je niet precies weet wáár het lek zit, kan een monteur met een druktest of kleurspoortest het probleem snel lokaliseren. Zo voorkom je erger.