Een olielekkage begint vaak met kleine signalen. Je ziet misschien een donkere, vettige plek op je oprit of parkeerplaats – of je motor is vettig en moet eigenlijk gereinigd worden. Of je ziet aan de peilstok dat het oliepeil sneller zakt dan normaal. Of er gaat tijdens het rijden een rood of oranje oliedruksymbool in het dashboard branden of dat lampje blijft na het starten langer dan een paar seconden branden. Dat zijn signalen die je niet mag negeren.
Een typische olielekgeur is ook een veelvoorkomend symptoom. Je ruikt dan een branderige, olieachtige lucht als olie op hete delen van je motor terechtkomt. Zie je ook rook onder de motorkap en bij de uitlaat? Dan komt er olie op hete delen van het uitlaatsysteem terecht. Olielekkage en -verbruik komen vaak pas bij een APK of onderhoudsbeurt aan het licht. Als je echter vroegtijdig deze signalen herkent, kun je schade voorkomen.
Eén van de meest voorkomende boosdoeners van olielekkage is een defecte of versleten oliekeerring, bijvoorbeeld bij de krukas of de nokkenas. Rubberen afdichtingen verouderen en na verloop van tijd verliezen die hun elasticiteit, waardoor ze olie doorlaten.
Een andere veelvoorkomende oorzaak is een lekkende carterpanpakking. Ook een lekkende kleppendekselpakkingkomt voor, zeker bij auto’s met een hoge kilometerstand. Verder kunnen een beschadigd oliefilter, een loszittende aftapplug of een verkeerd geplaatste oliepeilstok voor lekkage zorgen. En vergeet de turbo niet: bij auto’s met een turbomotor kunnen defecte olieretourleidingen een bron van lekkage zijn.
Soms ligt de oorzaak in een slecht uitgevoerde kleine of grote onderhoudsbeurt, waarbij bijvoorbeeld de carterplug niet goed is aangedraaid of een afdichtring ontbreekt. Ook het gebruik van verouderde of verkeerde motorolie kan leiden tot lekkage.
Olielekkage is niet alleen vervelend, maar ook risicovol. De gevolgen kunnen technisch, milieutechnisch en juridisch zijn. Motorolie is essentieel voor de smering van vitale onderdelen. Als de olie wegloopt, kan er ernstige motorschade ontstaan door wrijving of oververhitting. Bij een tekort aan olie kan de motor zelfs vastlopen. Dat leidt vaak tot torenhoge reparatiekosten of zelfs een total loss-verklaring van de auto.
Een olie lekkende auto is bovendien gevaarlijk in het verkeer. Banden hebben geen goede grip op olie op de weg en dat brengt jezelf en andere weggebruikers, vooral motorrijders en fietsers, in gevaar.
Ook is gelekte olie schadelijk voor het milieu. Olie die op straat of in het riool terechtkomt, vervuilt het grondwater en is moeilijk afbreekbaar. Gemeenten kunnen daarom ‘handhaven op’ lekkende voertuigen. Je kunt dus een boete krijgen als je langdurig olielekkage veroorzaakt op de openbare weg. Tijdens de apk-keuring kan je auto worden afgekeurd bij ernstige lekkage, zeker als er druppels ontstaan.
Technisch gezien is gebruikte motorolie recyclebaar, maar gelekte olie, met straatvuil, zand, water of andere vloeistoffen, is moeilijk te hergebruiken. Professionele werkplaatsen vangen tijdens onderhoudsbeurten afgetapte olie op in speciale bakken en laten die recyclen via erkende afvalverwerkers. Voor consumenten is het vrijwel onmogelijk om gelekte olie nog te gebruiken. Het enige wat je zelf kunt doen, is zorgen dat olie niet op straat belandt.
De oplossing hangt af van de oorzaak. Een versleten keerring moet je (laten) vervangen, net als een gescheurde pakking of een lek oliefilter. Soms is het voldoende om een bout aan te draaien of een ringetje te vervangen. Moderne motoren zijn echter complex en compact gebouwd, waardoor je moeilijk bij het probleem kunt komen zonder verdere demontage.
Zelf aan de slag gaan kan als je technisch onderlegd bent en weet wat je doet. Kleine lekkages rond het oliefilter of de peilstok kun je soms zelf verhelpen. Maar in de meeste gevallen is een bezoek aan de garage verstandig. Een monteur kan met UV-vloeistof of een endoscoopcamera de bron van de lekkage opsporen. Laat het probleem zo snel mogelijk verhelpen: hoe langer je wacht, hoe groter de schade en de kosten.
Soms daalt het oliepeil zonder zichtbare lekkage. Oudere auto’s hebben vaak slijtage aan zuigerveren of klepgeleiders en dan kan motorolie in de cilinder terechtkomen en verbranden. Je ziet dat soms aan blauwe rook uit de uitlaat, vooral bij het starten en bij gas loslaten.
Ook de turbo kan olie verbranden zonder zichtbare lekkage. De olie verdwijnt dan via het inlaat- of uitlaatsysteem. Een hoge olieverbranding zonder lekkage wijst dus vaak op inwendige motorslijtage of defecten. Dat vraagt om een technische diagnose in de garage. Let wel: een beetje olieverbruik is normaal bij sommige motoren, vooral bij sportieve en oudere modellen. Dan moet je regelmatig motorolie bijvullen.
Olie kan ook lekken in het inlaattraject en via de carterventilatie in de motor terechtkomen. Verstopte carterventilatie of een vervuilde luchtinlaat kan dit veroorzaken. Regelmatig onderhoud helpt dat te voorkomen.
Nee, dat mag eigenlijk niet. Als je structureel olievlekken achterlaat op de openbare weg, riskeer je een boete. In sommige gemeenten gelden strenge regels en kun je aansprakelijk worden gesteld voor milieuschade en schoonmaakkosten. De kans op een bekeuring is extra groot als je auto langere tijd op dezelfde plek staat met een olieplasje onder de motor.
De APK stelt ook eisen. Als olie zichtbaar druppelt of het onderstel ernstig vervuild is door lekkage, kan je auto worden afgekeurd – zeker als de olielekkage invloed heeft op systemen als remmen en stuurinrichting, is afkeur mogelijk. Laat je auto dus altijd repareren voordat de situatie verergert.
Heb je olie gelekt of gemorst op je oprit of stoep? Gebruik dan absorberende materialen zoals kattenbakvulling, speciaal absorberend granulaat of droog zand. Laat het een paar uur liggen en veeg het dan op. Voor hardnekkige vlekken kun je ook een ontvetter of afwasmiddel met heet water gebruiken. Schrob de plek goed na met een borstel. Gebruik liever geen hogedrukreiniger, want dan verspreid je de olie juist verder.
Wist je dat motorolie niet alleen voor smering zorgt, maar ook helpt bij koeling, afdichting en vuilafvoer in de motor? Daarom is het belangrijk om op tijd olie en oliefilter te vervangen. Oude olie verliest z’n smerende werking en kan pakkingen aantasten, wat lekkage veroorzaakt.
Leg een stuk karton onder de motor als je auto langere tijd stilstaat. Zie je vlekken verschijnen? Dan weet je meteen waar het misgaat. Controleer ook regelmatig het oliepeil en kijk onder de motorkap naar natte plekken of vuilophopingen die kunnen wijzen op lekkage.
Gebruik altijd de olie die de fabrikant voorschrijft. Een te dunne of te dikke olie kan pakkingen beschadigen of lekkage verergeren. En laat bij iedere onderhoudsbeurt het motorcompartiment controleren op lekkage, ook als er geen directe klachten zijn. Preventie is nog altijd de beste aanpak.
