Wat is een sportuitlaat en wat doet die voor je auto?

Inhoud

• Wat is een sportuitlaat eigenlijk?
• Waarom kiezen voor een sportuitlaat?
• Soorten sportuitlaten
• Mag dat eigenlijk zomaar, zo’n sportuitlaat?
• Zelf monteren of laten doen?
• Effect op verbruik en emissie
• Feitjes over sportuitlaten

Wat is een sportuitlaat eigenlijk?

Een sportuitlaat is een speciale of een aangepaste uitlaat die zorgt voor een krachtiger geluid, een sportievere uitstraling van je auto – en jou – en heel soms ook betere prestaties. Vaak zijn sportuitlaten gemaakt van roestvrij staal en hebben ze een grotere diameter dan de standaarduitlaat die de fabriek monteert. Vaak zijn ze ook lichter van gewicht. Het hoofddoel van de sportuitlaat is om de uitlaatgassen sneller en efficiënter af te voeren uit de motor. In principe moet dat de prestaties verbeteren – dat is vooral in de autosport belangrijk. Maar wat het meest opvalt, is het krachtigere geluid.

Uiteindelijk heeft een sportuitlaat natuurlijk dezelfde functie als een standaarduitlaat: het geluid dempen en de uitlaatgassen filteren. Maar bij een sportuitlaat – meestal gekocht en gemonteerd door jonge automobilisten – gaat het vooral om expressie en beleving – meer geluid dus en een mooiere klankkleur. Daarom zie je ze vooral onder sportieve straatauto’s en getunede modellen – maar ook op gewone auto’s van liefhebbers die nét iets meer willen. Uitlaten van circuitauto’s zijn vaak op maat gemaakt en hebben weinig te maken met de sportuitlaten die je als consument kunt kopen.

Waarom kiezen voor een sportuitlaat?

Veel mensen denken bij een sportuitlaat vooral aan het geluid dat zo’n uitlaat maakt. Logisch, want de diepe brul bij accelereren en de luide ploffen als de bestuurder het gas loslaat, zijn onmiskenbaar. Toch gaat de keuze voor een goede sportuitlaat dieper dan het geluid. Een goed ontworpen sportuitlaat kan bijdragen aan een soepeler draaiende motor en zelfs zorgen voor een (lichte) vermogenswinst – al zul je daar in het dagelijkse verkeer natuurlijk niet veel van merken.

Die kleine vermogenswinst heeft alles te maken met tegendruk in het uitlaatsysteem. Een uitlaat moet aan allerlei eisen voldoen op het gebied van geluid en emissies, waardoor de uitlaatgassen iets minder efficiënt afgevoerd worden dan je als autoliefhebber zou wensen. Een sportuitlaat verlaagt die tegendruk, wat erin resulteert dat de gassen sneller worden afgevoerd en de motor iets sneller reageert op bewegingen van het gaspedaal. Het verschil merk je vooral bij hogere toerentallen.

Let wel: niet elke sportuitlaat geeft meer vermogen. Sommige systemen zijn puur voor het optische of akoestische effect ontworpen. Denk aan einddempers met een sportief uiterlijk, maar zonder verbetering van de prestaties.

Soorten sportuitlaten

De ene sportuitlaat is de andere niet. Je hebt systemen die alleen de einddemper vervangen, maar er zijn ook zogenoemde ‘cat-back’-systemen, waarmee je vanaf de katalysator het originele uitlaatsysteem vervangt. Nog extremer zijn de ‘turbo-back’-systemen – de naam zegt het al. Andere koek zijn uitlaten met een kleppensysteem, waarbij je via een knop het geluidsniveau kunt aanpassen – maar bij die laatste is minder sprake van een sportuitlaat, maar meer van een orgelpijp…

De meeste universele sportuitlaten kun je vinden bij auto-accessoirewinkels en gespecialiseerde uitlaatcentra. Sommige automerken bieden echter ook originele fabriekssportuitlaten aan, onder de naam van het eigen performance-label. Denk aan BMW M Performance, Audi Sport, Mercedes-AMG

en Abarth. Die systemen zijn vaak specifiek afgestemd op een bepaald model, ze zijn voorzien van goedkeuring en zorgen niet voor garantieproblemen.

Mag dat eigenlijk zomaar, zo’n sportuitlaat?

Jawel , maar niet alles is toegestaan. Volgens de wet mag een uitlaat het geluidsniveau van de oorspronkelijke typegoedkeuring van de auto niet overschrijden. In Nederland ligt de grens meestal tussen de 74 en 76 dB. Wie te veel lawaai maakt, riskeert een boete of moet alsnog een keuring ondergaan. Dan voldoet je auto immers niet aan de wettelijke eisen. Je mag er dus niet mee rijden totdat de RDW hem heeft goedgekeurd (WOK-status – ‘wacht op keuring’).

Hoe weet je of een sportuitlaat legaal is? Simpel: kies voor een systeem met een E-keur of CE-markering. Daarmee voldoet het product aan de Europese eisen. Zo’n goedgekeurde uitlaat hoef je ook niet op het kentekenbewijs te laten vermelden. Uitlaten met een kleppensysteem mogen alleen legaal gebruikt worden als ze in gesloten stand binnen de geluidsnorm blijven. Sommige merken leveren daarom systemen met een TÜV-certificaat, waarin staat dat de uitlaat goedgekeurd is voor straatgebruik.

Een sportuitlaat zonder keurmerk kan een APK-afkeurpunt zijn. Zeker als het geluid het niveau van de typegoedkeuring overschrijdt en als de uitlaat lekt.

Zelf monteren of laten doen?

In theorie kun je een sportuitlaat zelf monteren, vooral als het alleen om de einddemper gaat. Maar in de praktijk vereist de montage meestal wel enige ervaring. Soms moet je de oude uitlaat afzagen en bij cat-back-systemen moet de auto omhoog en heb je een brug nodig. Ook heb je te maken met pakkingen, ophangrubbers en afstellingen.

Daarom kiezen de meeste mensen voor montage bij een uitlaatspecialist of tuningbedrijf. Dan weet je zeker dat de uitlaat goed past, veilig gemonteerd is en geen lekkage vertoont – en heb je garantie.

Wat betreft de garantie van je auto: bij montage van een sportuitlaat van het merk van je auto behoud je de garantie op je auto. Kies je voor een zogenoemd aftermarketsysteem – dus zonder goedkeuring van het merk of zelfs zonder goedkeuring – dan kan dat negatieve gevolgen hebben. Zeker als (motorische) schade optreedt die terug te voeren is op de uitlaat.

Effect op verbruik en emissie

Er wordt vaak geroepen dat een sportuitlaat je brandstofverbruik verlaagt. De motor kan weliswaar iets efficiënter ‘ademen’, maar in de praktijk gaan bestuurders juist harder rijden en meer gas geven vanwege het geluid van de sportuitlaat. Daardoor stijgt het verbruik juist.

Ook op het gebied van emissies kan het nodige veranderen. De katalysator blijft in de meeste systemen wel behouden, dus schadelijke stoffen worden nog steeds afgevangen. Maar let op: als je een downpipe of turbo-back-systeem zonder katalysator monteert, voldoet je auto niet meer aan de emissienormen. Dan loop je kans op boetes en afkeuring bij de APK.

Feitjes over sportuitlaten

Sommige merken stemmen hun uitlaatgeluid bewust af op emoties. Onder meer Ferrari en Porsche gebruiken akoestische ingenieurs om het geluid ‘muzikaal’ te maken.

BMW versterkt in sommige modellen het motorgeluid via de speakers in het interieur. Niet iedereen is daar fan van, maar het geeft wel die sportieve beleving zonder de buren te storen.

De populairste sportuitlaten komen uit Japan en Duitsland. Merken als Akrapovič, Remus, Bastuck en Supersprint zijn wereldwijd geliefd.

In onder meer de Formule 1 gebruiken teams uitlaatgasstromen om aerodynamische voordelen te behalen. Niet echt relevant voor je straatauto, maar wel fascinerend!