Tijdens het rijden stoten elektrische auto’s (EV’s) inderdaad geen CO₂ uit. Er vindt immers geen verbranding plaats in de elektromotor, er is dus ook geen uitlaat nodig en dus stoten de auto’s ook geen broeikasgassen uit zoals conventionele auto’s met verbrandingsmotor. Maar je moet je tóch afvragen: zijn elektrische auto’s echt milieuvriendelijk? Ze ontstaan niet uit het niets. Hun productie vraagt om veel energie en grondstoffen.
Bij de productie van elektrische auto’s komt gemiddeld meer CO₂ vrij dan bij auto’s met verbrandingsmotor. Dat heeft vooral te maken met het fabriceren van de batterij, wat zoals gezegd veel energie en grondstoffen kost. Denk aan lithium, kobalt en nikkel: allemaal materialen die in grote hoeveelheden nodig zijn. De winning van deze grondstoffen is belastend voor het milieu én vereist vaak vervuilende mijnbouwtechnieken. Onderzoek laat zien dat bij de productie van een gemiddelde EV zo’n 60 tot 70 procent meer CO₂ vrijkomt dan bij de productie van een conventionele auto. Maar dat verschil verdwijnt zodra met de auto wordt gereden – dát is immers het doel van een auto en juist daar zit de winst van elektrisch rijden.
Kijk je naar het totaalplaatje – dus vanaf de productie tot aan de sloop – dan komt een veel positiever beeld naar voren. Hoewel EV’s tijdens de productie op achterstand komen te staan voor wat betreft CO₂-uitstoot, maken ze dat snel goed in het gebruik. Benzine- of dieselauto’s stoten tijdens het rijden namelijk continu CO₂ uit, gemiddeld tussen de 120 en 180 gram per kilometer. Voor een elektrische auto is dat nul gram CO2-uitstoot. Ook als je rekening houdt met stroom die is opgewekt uit fossiele bronnen, is de uitstoot veel lager.
Berekeningen van onder meer het Internationaal Energieagentschap (IEA) geven aan dat elektrische auto’s gemiddeld na 30.000 tot 50.000 gereden kilometers ‘CO₂-neutraal’ zijn ten opzichte van brandstofauto’s. Vanaf dat punt bespaart elke extra kilometer juist CO₂. Over de hele levensduur – gemiddeld 200.000 kilometer – is de uitstoot van elektrische auto’s zo’n 50 tot 70 procent lager dan die van brandstofauto’s.
In Nederland, waar de stroommix relatief groen is dankzij wind- en zonne-energie, is die besparing nog groter. In landen waar stroom vooral uit steenkool komt, duurt het wat langer voordat EV’s op CO₂-gebied in het voordeel zijn.
Een ander aspect dat vaak vergeten wordt, is fijnstof. Auto’s stoten namelijk niet alleen CO₂ uit, maar ook fijnstofdeeltjes. Bij verbrandingsmotoren komt dat vooral uit de uitlaatgassen en bij slijtage van remmen en banden. Elektromotoren stoten geen fijnstof uit; dat is een groot voordeel, zeker in drukke steden waar luchtkwaliteit een belangrijk thema is. Toch produceren ook EV’s fijnstof via slijtage van banden en remmen. Doordat elektrische auto’s zwaarder zijn, kan zelfs méér slijtage aan banden en remmen optreden, wat dus leidt tot (iets) meer fijnstof. Maar EV’s zijn vaak voorzien van een regeneratief remsysteem, waarbij de elektromotor de auto afremt in plaats van de remblokken. Daardoor treedt juist weer minder slijtage aan de remmen op.
Per saldo produceren EV’s minder fijnstof dan brandstofauto’s, maar het verschil is kleiner dan voor CO₂-uitstoot. Bovendien verbetert vooral de afwezigheid van uitlaatgassen de luchtkwaliteit op straatniveau en dat is directe winst voor iedereen.
Het grootste voordeel van elektrische auto’s op het gebied van CO₂ is uiteraard de emissievrije aandrijving. In stedelijke omgevingen en bij korte ritten heeft dat direct effect op de luchtkwaliteit. Daarnaast is de totale CO₂-uitstoot minder naarmate de elektriciteit groener is opgewekt. In Nederland neemt het aandeel wind- en zonne-energie ieder jaar toe, wat betekent dat het klimaatvoordeel van elektrisch rijden steeds groter wordt.
Tegelijkertijd is de productie van elektrische auto’s zwaar milieubelastend. De fabricage van de accu’s kost veel energie en vereist zeldzame grondstoffen. Die grondstoffen worden vaak gewonnen in landen met minder milieuregels, onder arbeidsomstandigheden die niet altijd ideaal zijn. Ook recycling van accu’s staat nog in de kinderschoenen, al wordt daar veel in geïnvesteerd.
Bovendien is het effect van elektrisch rijden op de wereldwijde CO₂-uitstoot pas merkbaar als grote aantallen automobilisten overstappen naar elektrisch. Daarvoor zijn infrastructuur, betaalbaarheid en beleid essentieel.
CO₂ staat voor koolstofdioxide, een kleurloos en reukloos gas dat van nature voorkomt in de atmosfeer. Mensen en dieren ademen het vooral uit. Planten en bomen absorberen CO2 via de groene bladeren en zetten die via fotosynthese om in zuurstof en glucose. Mens en dier hebben zuurstof nodig en bomen en planten gebruiken glucose voor hun groei. CO2 is dus goed voor de bomen en planten.
Maar te veel CO₂ verstoort het natuurlijke evenwicht. Sinds de industriële revolutie is de hoeveelheid CO₂ in de atmosfeer flink gestegen, vooral door het verbranden van fossiele brandstoffen zoals olie, gas en steenkool. Om die te absorberen zijn heel veel bomen extra nodig, die dan ook flink kunnen groeien.
Te veel CO₂ versterkt het broeikaseffect. Dat leidt tot opwarming van de aarde, smeltende ijskappen, stijgende zeespiegels en extremer weer. Op termijn heeft dat gevolgen voor mens, dier, landbouw, biodiversiteit én de economie. CO₂-uitstoot is niet alleen een milieuprobleem, maar ook een sociaal en economisch vraagstuk.
Een volwassen boom haalt per jaar ongeveer twintig kilo CO₂ uit de lucht. Om de jaarlijkse uitstoot van één benzineauto te compenseren, heb je dus meer dan driehonderd bomen nodig.
Een liter benzine veroorzaakt ongeveer 2,3 kilo CO₂-uitstoot bij verbranding. Een gemiddelde auto met benzinemotor stoot elke 10.000 kilometer al gauw 2.000 kilo CO₂ uit.
Fijnstofdeeltjes zijn zo klein dat je ze niet kunt zien, maar ze kunnen wel je longen binnendringen. Ze komen niet alleen uit uitlaten, maar ook van banden, remmen en zelfs van slijtage aan het wegdek. Vooral in drukke steden is fijnstof een gezondheidsrisico.
Elektrische auto’s rijden schoon en stil, maar zijn niet schoon tijdens de productie. Toch ligt de focus steeds meer op duurzame accu’s, hergebruik van grondstoffen en productie met groene stroom. Dat helpt om de totale CO₂-voetafdruk van EV’s omlaag te brengen.
Volgens een recente studie van Transport & Environment stoten EV’s in Europa gemiddeld drie keer minder CO₂ uit over hun hele levensduur dan benzineauto’s. En dat verschil groeit naarmate de stroom groener wordt.
Op AutoScout24.nl lees je alles wat je wilt weten over elektrisch rijden én welke merken elektrische-auto’s aanbieden. Je leest ook wat zuinige elektrische auto’s zijn. Ook vind je op AutoScout24.nl alle elektrische occasions en tips waarop je moet letten bij een elektrische occasion. Bekijk ook hoe je milieubewust rijdt en alle informatie over de techniek van elektrische auto’s en subsidies.
