Schokdemper defect: gevaar tijdig herkennen

Inhoud

• Schokdempers defect - maar waar zijn ze eigenlijk voor?
• Mogelijke oorzaken voor een defecte schokdemper
• Tekenen van een defecte schokdemper herkennen
• Schokdemper defect - levensgevaarlijke gevolgen
• Vervang defecte schokdemper
• Conclusie: neem defecte schokdempers niet licht op

Schokdempers defect - maar waar zijn ze eigenlijk voor?

Schokdempers zijn geïnstalleerd op alle vier de wielen van een auto en vormen samen met de veer de verbinding tussen de carrosserie en de wielophanging. Daar vervullen ze twee functies: Veiligheid en passagierscomfort. Terwijl de veren de schokken aan het chassis opvangen, voorkomen de dempers een te lange en sterke nagalm. Zij zorgen voor een permanent contact met de grond, waardoor de auto niet gaat schommelen en veilig rijden überhaupt mogelijk is.

Functionaliteit van een schokdemper

In principe is een schokdemper een energieomzetter. Daarin vindt een omzetting plaats van de kinetische energie van de veer in warmte. Daartoe wordt de demperzuiger bewogen in een met olie gevulde cilinder. Nauwkeurig gedefinieerde klepdoorgangen in de demperzuiger vertragen de olie sterk en brengen de veertrilling meteen bij het begin op het juiste niveau. Dit voorkomt schommelen of wiebelen.

Welke soorten schokdempers zijn er?

De steeds uitgebreidere en complexere ophangingssystemen brachten een overeenkomstige afstelling van de schokdempers met zich mee. Door de lage inherente wrijving van de schroefveren zijn de dempingselementen van nog groter belang voor de rijveiligheid. Vroeger werden oliedrukdempers standaard gemonteerd, maar de meeste nieuwere modellen hebben gasdrukdempers. De twee typen schokdempers verschillen als volgt:

• Oliedrukdempers: Neiging tot olieschuim (cavitatie) tijdens dempingwerkzaamheden. De moleculair gebonden gascomponenten in de demperolie zorgen voor drukverschillen boven en onder de demperzuiger. Dit leidt tot een afname van de dempingskracht tot 35 procent, vooral bij langere ritten. De wegligging van de wielen kan dus niet meer volledig worden gegarandeerd en de rijveiligheid neemt af.
• Gasdrukdemper: De stikstof zorgt er hier samen met de olie in de demper voor dat de olie onder druk staat en voorkomt dat de gebonden gasmoleculen vrijkomen. Zo kan olieschuim worden vermeden en kan het chassis ook bij lange ritten optimaal worden afgesteld.

Mogelijke oorzaken voor een defecte schokdemper

Door regelmatige belasting hebben schokdempers na verloop van tijd te lijden. Een defect kan een teken zijn van slijtage, omdat schokdempers na langere tijd slijten en hun functie verliezen. De levensduur en de dempingskracht van schokdempers zijn van vele factoren afhankelijk. Als het voertuig vaak zwaar beladen is of over slechte wegen rijdt, slijten ze sneller. Bovendien leiden vuil van de wegen, vocht, strooizout en een sportieve rijstijl tot snellere slijtage van de zuigerstangafdichtingen. Als er lekken zijn in de dempers, bevordert dit ook de slijtage van de schokdempers.

Tekenen van een defecte schokdemper herkennen

Veel bestuurders merken een defecte schokdemper aanvankelijk nauwelijks op en proberen onbewust de nieuwe rijeigenschappen te compenseren. Daarom is het des te belangrijker om de tekenen in een vroeg stadium te herkennen. Als een schokdemper defect is, treden meestal de volgende symptomen op:

• Zelfs bij lage snelheid is op slechte wegen gerommel te horen in de buurt van de defecte schokdempers. Bij elke hobbel, kuil of hobbel resoneert het voertuig.
• De auto laat zich niet meer goed sturen en vertoont een stroef rijgedrag in de bochten. Bovendien fladdert de besturing en reageert de auto gevoeliger op zijwind.
• Autobestuurders kunnen slijtage visueel herkennen aan oliesporen op de trillingsdemper en onregelmatig versleten banden.

Schokdemper defect? Eenvoudige test of naar de werkplaats

Voor veel automobilisten komt een regelmatige controle van de schokdempers veel te kort. Dit zijn de meest belaste onderdelen van een auto: bij een lang autoleven kun je verwachten dat je de schokdemper op een bepaald moment moet vervangen. Een aloude methode is de "wip-wap-test". Daartoe druk je achtereenvolgens op de voor- en achterzijde van het voertuig en laat je het weer los. Als de auto drie tot vier keer stuitert, zijn de schokdempers defect.

Een andere optie is de visuele inspectie: indien sporen van olie langs de klep te zien zijn, moet deze onmiddellijk worden vervangen. Ook bij een kilometerstand van 80.000 kilometer of meer is het raadzaam de schokdempers door een garage te laten controleren. Hier kan de toestand van de schokdempers uitgebreid worden gecontroleerd met behulp van een chassistester en kunnen de gemeten waarden vervolgens met behulp van speciale software worden geëvalueerd. Uit het eindrapport blijkt of de schokdempers defect zijn en dus vervangen moeten worden.

Schokdemper defect - levensgevaarlijke gevolgen

Doorrijden met een defecte schokdemper stelt zowel de inzittenden van de auto als andere weggebruikers bloot aan groot gevaar, want:

• Een defecte schokdemper kan de remweg en het risico van aquaplaning vergroten.
• Door het gebrek aan grip is er een risico op slippen in bochten omdat de wielen maar kort in de lucht zijn.
• Antislipmiddelen en ABS zijn ook afhankelijk van de toestand van de schokdempers. Als ze defect zijn, staan zelfs deze veiligheidssystemen machteloos.

Vervang defecte schokdemper

Indien de schokdempers defect zijn, is vervanging absoluut noodzakelijk. Om het zekere voor het onzekere te nemen, moet het verwijderen en installeren worden overgelaten aan een garage, omdat enerzijds speciaal gereedschap nodig is en anderzijds met een aantal zaken rekening moet worden gehouden. Dit bespaart je ook de latere wieluitlijning.

Een reis naar een dure erkende garage is echter niet nodig om een defecte schokdemper te vervangen. Ook onafhankelijke garages kunnen elk chassis aan en weten meestal wat ze moeten doen.

De kosten van reparatie of vervanging van een defecte schokdemper variëren. Als bijvoorbeeld de schokdemper van een zware BMW SUV moet worden vervangen, lopen de materiaalkosten al snel op tot 400 euro per as. Voor een gewone auto moet je rekenen op ongeveer 200 euro per as. Er is echter ook de tijd en moeite die ermee gemoeid zijn. Als een schokdemper defect is, kunnen de totale kosten al snel oplopen tot meer dan 500 euro per as.

Conclusie: neem defecte schokdempers niet licht op

Als de schokdempers van een auto defect zijn, kan dat ernstige gevolgen hebben. Het voertuig kan niet meer optimaal worden bestuurd en gecontroleerd, waardoor het risico op een ongeval aanzienlijk toeneemt. Een regelmatige controle van de toestand van de schokdempers in een professionele werkplaats is daarom essentieel. Als de schokdempers daadwerkelijk defect zijn, moeten ze worden vervangen. In dat geval variëren de kosten gewoonlijk van 200 tot 800 euro per as, afhankelijk van het voertuigmodel en de gekozen werkplaats.