Hoeveel pk heeft een auto? Alles over paardenkracht en motorvermogen

Inhoud

• Wat is een paardenkracht precies?
• Hoe ontstaat motorvermogen?
• Hoeveel pk heeft een auto?
• Waarom ook kilowatt naast pk?
• Zegt cilinderinhoud iets over het vermogen?
• Wat is het verschil tussen vermogen en koppel?
• Wanneer profiteer je van veel pk’s?
• Welke type motor levert het meeste vermogen?

Wat is een paardenkracht precies?

De term paardenkracht (afgekort pk) wordt al decennia gebruikt om het motorvermogen van auto’s en motoren uit te drukken. Het is een maatstaf voor de hoeveelheid ‘arbeidsvermogen’ die de motor kan leveren. De term paardenkracht is natuurkundig niet juist; de pk is geen eenheid van kracht (want dat is de Newton), maar van vermogen. Kort door de bocht is één pk gedefinieerd als het vermogen dat nodig is om 75 kilogram één meter per seconde omhoog te tillen. Simpel gezegd: hoe meer pk de motor levert, des te meer ‘werk hij kan verzetten’.

Hoe ontstaat motorvermogen?

Het motorvermogen ontstaat traditioneel door de verbranding van brandstof in een benzine- of dieselmotor. De energie zet de krukas van de motor in beweging, die via de transmissie de wielen van de auto aandrijft. In een elektrische auto gebeurt eigenlijk hetzelfde door de elektromotor met elektriciteit te voeden, waardoor de spoel in de elektromotor de wielen in beweging zet. Elektromotoren leveren hun maximale kracht én vermogen bij elk toerental, dus worden ze gewoonlijk niet aan een transmissie gekoppeld. Maar hoe dan ook: hoe krachtiger de energieoverdracht, des te hoger het vermogen en dus het aantal pk’s.

Bij benzine- en dieselmotoren speelt het toerental een rol, want het vermogen bereken je door het motorkoppel te vermenigvuldigen met het toerental en dat getal vervolgens te delen door 9.55. Dus hoe hoger het toerental én het koppel, des te meer vermogen en dus paardenkrachten.

Elektromotoren leveren het maximale koppel direct al vanaf 0 toeren. Daardoor zorgen ze al bij lage toerentallen veel vermogen.

De uitvinder van de paardenkracht: James Watt

De Schotse ingenieur James Watt (1736-1819) was de bedenker van de paardenkracht. Hij werkte aan stoommachines en wilde zijn nieuwe motor verkopen aan mensen die gewend waren aan het werken met paarden. Daarom berekende hij het gemiddelde vermogen van werkpaarden en dat noemde hij horsepower, ofwel paardenkracht. En één pk was ongeveer 746 watt (inderdaad, de eenheid is vernoemd naar James Watt).

De formule voor één pk

De Britten doen veel op hun eigen manier (of de rest van de wereld), want in het metrische systeem werd één paardenkracht berekend als 735,5 watt. Sinds de invoering van het SI-stelsel, waarin alle eenheden internationaal zijn vastgelegd en op elkaar zijn afgestemd – is het officieel niet meer toegestaan om de pk als eenheid van vermogen te gebruiken en is de kilowatt (kW) daarvoor in de plaats gekomen. Eén paardenkracht is 735 watt en 1 kW is 1.000 watt. Dan is de omrekenfactor (1.000 : 735,5 =) 1,3596 en is één kilowatt ongeveer 1,36 pk.

Hoeveel pk heeft een auto?

Het aantal pk’s, ofwel het vermogen van een auto, verschilt per model en uitvoering. Kleine stadsauto’s hebben vaak rond de 60 tot 90 pk, terwijl sportieve modellen meestal minimaal 150 pk leveren. SUV’s en sportauto’s zitten qua vermogen vaak boven de 200 pk. In het luxesegment is 300 tot 500 pk geen uitzondering en sommige supersportauto’s gaan daar nog ver overheen.

Waar vind ik het aantal paardenkrachten van mijn auto?

Je kunt het aantal pk’s van jouw auto op meerdere plaatsen vinden:

• in het kentekenbewijs (deel 1) of via RDW.nl;
• in de technische specificaties, die je kunt vinden op internet en bij de documentatie bij je auto;
• via een kentekencheck op talloze autosites op internet

Let op: soms staat alleen het vermogen in kilowatt (kW), want dat is tegenwoordig de internationaal afgesproken eenheid van vermogen. Maar dat kun je nu eenvoudig omrekenen.

Waarom ook kilowatt naast pk?

De kilowatt (kW) is sinds 1978, toen het SI-stelsel is ingevoerd, de officiële eenheid voor vermogen. Omdat de pk een verouderde maar nog veelgebruikte term is, vermelden autofabrikanten beide. Het is zelfs verplicht in veel Europese landen.

Exact omrekenen:

pk naar kW: pk × 0,7355 = kW, dus 150 pk is ongeveer 110 kW

kW naar pk: kW × 1,3596 = pk, 50 kW is ongeveer 68 pk.

Zegt cilinderinhoud iets over het vermogen?

Niet altijd. Een motor met een grote cilinderinhoud (bijvoorbeeld 3,0 liter) kan veel pk’s leveren, maar dankzij turbo’s, elektromotoren (hybride aandrijving) en moderne technologie leveren kleine motoren soms óók veel vermogen. Een 1.0 turbomotor met 88 kW (120 pk) is tegenwoordig heel normaal. Cilinderinhoud is dus vooral een indicatie van de ‘ouderwetse’ motorgrootte.

Wat zegt het aantal pk over een auto?

Het motorvermogen zegt niet alles. Een auto met veel pk’s is vaak sneller, sterker in acceleratie en beter in het trekken van een aanhanger. Toch maakt het daarbij óók uit wat voor type auto het is, wat het gewicht is en hoe het vermogen wordt overgebracht op de wielen – bijvoorbeeld via een automatische of handmatig bediende versnellingsbak.

Wat doet veel pk met je auto?

Een auto met veel vermogen:

• trekt sneller op (0-100 km/u), maar dat ligt vooral ook aan het koppel
• haalt een hogere topsnelheid
• kan beter inhalen op de snelweg
• kan gemakkelijker een aanhanger trekken
• voelt krachtiger en soepeler tijdens het rijden

Zijn er nadelen aan veel paardenkrachten?

Zeker. Veel pk’s betekent meestal ook:

• hoger verbruik
• meer uitstoot (verbrandingsmotoren)
• meer wegenbelasting
• hogere verzekeringspremie
• het kost je meer moeite om je te beheersen
• hogere rijvaardigheid vereist
• complexere techniek (denk aan turbo’s, hybride aandrijving)

Voor wie weinig of vooral in de stad rijdt, is veel pk overkill.

Voorbeelden van auto’s met relatief veel vermogen

Betaalbaar:

• Dacia Jogger Hybrid 140: 103 kW (140 pk)
• MG ZS EV: 115 kW (156 pk)
• Suzuki Swift Sport: 95 kW (129 pk)

Populair:

• BMW 330i: 190 kW (258 pk)
• Volkswagen Golf GTI: 180 kW (245 pk)
• Kia EV6 AWD: 239 kW (325 pk)

Extreem vermogen:

• Rimac Nevera: 1.408 kW (1.914 pk)
• Bugatti Chiron Super Sport: 1.177 kW (1.600 pk)
• Tesla Model S Plaid: 760 kW (1.020 pk)

Wat is het verschil tussen vermogen en koppel?

Vermogen (pk/kW) bepaalt hoe snel energie wordt omgezet in beweging. Het koppel (Nm) geeft de trekkracht op de krukas weer. Oftewel: vermogen bepaalt de snelheid, koppel bepaalt de kracht. In de praktijk heb je bij optrekken en zwaar beladen rijden vooral koppel nodig. Voor hoge snelheden of sportief rijden telt het vermogen zwaarder mee.

Wanneer profiteer je van veel pk’s?

• op lange snelwegritten (comfort en souplesse)
• bij het trekken van een aanhanger
• bij sportief rijden en circuitgebruik
• als je een zware auto rijdt (SUV’s, MPV’s)

Welke type motor levert het meeste vermogen?

Voor direct vermogen en trekkracht is een elektromotor het meest indrukwekkend. Benzinemotoren leveren bij hoge toerentallen het meeste vermogen, met een goede vermogensopbouw. Voor veel trekkracht is een diesel nog steeds een logische keuze. Voor een goede balans is een plug-in hybride juist ideaal. Turbomotoren (benzine en diesel) zijn compact en leveren extra vermogen door extra toegevoerde lucht.