Citroën SM

Goede redenen

• Uitzonderlijk goede wegligging, bijzonder rijcomfort en prima prestaties
• Als een Frans-Italiaans gerecht met de beste ingrediënten
• Bijzondere voorzieningen, zoals in bochten meedraaiende verstralers, centrerende stuurbekrachtiging en hydropneumatische vering
• Bijzondere karakter van Citroën en Italiaans temperament

Technische gegevens

Motorisatie

Citroën begint in 1961 met de ontwikkeling van de SM, die het dan nog Project S noemt. Op basis van de toch al zeer vooruitstrevende techniek van stalgenoot DS moet de auto op zeer verfijnde wijze en met voorwielaandrijving uitzonderlijke prestaties leveren. Daarvoor legt Citroën contact met de Italiaanse sportautofabrikant Maserati, want het is de bedoeling dat de Italianen een nieuwe motor ontwikkelen voor de bijzondere, nieuwe Citroën. Uiteindelijk neemt Citroën Maserati over en gebruikt de V6-motor van Maserati in de auto die dan SM heet.

Die Maserati-V6 in de Citroën SM heeft een cilinderinhoud van 2.670 cm3 met twee dubbele bovenliggende nokkenassen en drie dubbele Weber-carburateurs. Dat levert een vermogen op van 125 kW (170 pk). Vanaf 1973 is de motor voorzien van elektronische brandstofinspuiting, waardoor het vermogen toeneemt tot 131 kW (178 pk) en de motor soepeler loopt en zuiniger is. Vanaf 1974 is behalve de handmatig te bedienen 5-versnellingsbak ook een 3-trapsautomaat leverbaar – maar omdat de automaat vermogen ‘kost’, voorziet Citroën de SM van de motor uit de Maserati Merak, die 2.965 cm3 inhoud heeft en 132 kW (180 pk) levert. Iedereen blij, want Citroën exporteert de SM met automaat – én katalysator – ook naar Noord-Amerika.

Doordat Citroën het gewicht relatief laag weet te houden – zeker naar de huidige maatstaven – door slim gebruik van materialen en de V6-motor laag voorin de brede neus te monteren, heeft de SM een meer dan exceptionele wegligging. De hydropneumatische wielophanging strijkt de laatste plooien volledig glad. De SM is overigens ook voorzien van een bijzondere stuurbekrachtiging, die Citroën DIRAVI heeft genoemd (Direction à Rappel Asservi). Die past zich aan aan de snelheid, maar geeft vrijwel géén feedback aan de bestuurder.

Afmetingen

De SM is een heel grote coupé – of liever gezegd een grote Gran Turismo, want hij biedt ook achterin plaats aan twee (kleine) personen. De Citroën SM is maar liefst 4.893 mm lang, nog eens 5 cm langer dan de DS. Opvallend is ook dat de SM vóór duidelijk breder is dan achter: de spoorbreedte van de vooras is 200 mm groter dan die van de achteras. De wielbasis is 2.950 mm lang en dat is juist 175 mm korter dan die van de DS.

De belangrijkste specificaties op een rij

Varianten

Door de korte carrière van de SM – als Citroën in 1974 failliet gaat neemt PSA (Peugeot) het merk over en gaat de SM al in 1975 uit productie – zijn er behalve de motor- en transmissievarianten géén bijzondere uitvoeringen af fabriek. De productie is blijven steken op een kleine 13.000 exemplaren.

De Franse carrosseriebouwer Henri Chapron heeft de SM echter gebruikt als basis voor een klein aantal bijzonder exclusieve modellen, die zijn bedrijf op speciale bestelling of in zeer kleine aantallen met de hand bouwde. In 1971 bouwde Chapron bijvoorbeeld niet meer dan acht exemplaren van de SM Mylord, een open versie van de SM. In 1972 bouwde Chapron een sedanversie van de SM, de SM Opéra. Hij paste de wielbasis aan, kortte de voorportieren in en voegde achterportieren toe. Verder bouwde Chapron nog de SM Présidentielle. Ten slotte ontwierp carrosseriebouwer Heuliez de SM Espace.

Prijzen

De Citroën SM is een heel bijzondere auto. Hij is al bijna vijftig jaar uit productie, is in slechts een klein aantal geproduceerd en door de loop der tijd en vanwege de complexe techniek zijn er ook exemplaren verloren gegaan. Bijzonder is dat in Nederland van 1970 tot en met 1975 slechts 98 nieuwe exemplaren zijn verkocht en dat er inmiddels ruim driehonderd in Nederland op kenteken staan. De keuze groeit dus, zou je zeggen. De nieuwprijzen in de jaren zeventig liepen van een kleine 40.000 tot een kleine 55.000 gulden – omgerekend 17.500 tot ruim 24.000 euro nu.

De SM is inmiddels een regelrechte klassieker, een verzamelaarsauto van de bovenste plank voor echte fijnproevers met een diepe buidel en schier oneindig geduld – want er kan weleens iets kapot gaan, zo is de ervaring. Toch worden ze aangeboden, meestal voor prijzen rond 70.000 euro. Een avontuurlijke, technisch capabele liefhebber met tijd te over kan ook slagen voor 30.000 euro en minder. Maar dan heeft ie wel wat werk aan zijn SM te doen.

Design

Buitenkant

De SM is ontwikkeld op basis van de DS. Die is ontworpen door een team ontwerpers die buiten de geijkte kaders durfden te denken en wilden laten zien wat ze in huis hadden. Met de SM deden ze er nog een schepje bovenop en kozen voor een motor van Maserati. You love it or you hate it, maar de SM ziet er bij de eerste aanblik al heel bijzonder uit. Door zijn geringe hoogte, afgedekte achterwielkasten, brede en platte neus met een puntige voorzijde met de koplampen achter glas en smal toelopende achterzijde met een glazen koepelachtige achterklep heeft de SM een zeer strak, futuristisch uiterlijk.

Binnenkant

Voor zijn tijd is de Citroën SM een luxueuze Gran Turismo. Maar hij is geenszins met de huidige Citroëns te vergelijken. Van technologische snufjes is nauwelijks sprake – die gaat niet verder dan … een radio, sigarettenaansteker en asbak. Maar vind je een occasion die goed is onderhouden, dan kun je rekenen op degelijke afwerking en luxe materialen. Het interieur laat met andere woorden z’n oldtimer leeftijd duidelijk zien.

Veiligheid

De Citroën SM is al meer dan vijftig jaar oud, dus op het gebied van veiligheid is er weinig veiligheidstechnologie die de hedendaagse chauffeur geruststelt. Maar dit is een klassieker, dus als je het geluk hebt een SM te kunnen kopen, dan rij je sowieso heel voorzichtig. Ook omdat je het moet stellen zonder de bescherming van airbags en de hedendaagse rijassistentiesystemen. Je verstand en de autogordels zijn de redding van je SM en jezelf.

Alternatieven

De Citroën SM is uniek en daarom zijn alternatieven niet makkelijk op te sommen. Zeker bij een auto als de SM is het een smaakkwestie: je kiest specifiek voor dit model, of je zoekt echt iets conventionelers. Mocht je wel iets breder dan de SM zoeken, dan kun je denken aan de BMW 3.0 CS, de Alfa Romeo Montreal, de Mercedes-Benz 450 SLC of de Jaguar E-type Series III – écht iets anders dus.