Saab 900 turbo

Goede redenen

• Misschien wel dé Saab onder de Saabs
• Ultieme sleeper car van zijn generatie
• Ook beschikbaar als cabriolet
• Hoe ouder, hoe fraaier

Technische gegevens

Motorisatie

De Saab 900 zag eind jaren 70 het levenslicht. Met het verstrijken van de tijd waren er uiteenlopende carrosserievarianten beschikbaar: een tweedeurs sedan, driedeurs hatchback, vierdeurs sedan, vijfdeurs liftback en een cabriolet. Zijn voorganger was de Saab 99, en op het eerste oog leken de Zweden weinig moeite te hebben gedaan om van de 900 iets nieuws te maken. De 900 deed meer denken aan een facelift van de 99, dan een compleet nieuwe auto met dito design. De verwantschap was zonneklaar. Over schaalvergroting gesproken: Saab bleef zowel de 900 als 99 naast elkaar produceren tot 1984. Daarna ging de 900 op eigen houtje verder.

Technisch en motorisch borduurde de Saab 900 eveneens voort op de 99. Voorin de typische ‘zalmneus’, een koosnaampje, trof de trouwe Saab-rijders bekende viercilinders aan. Allen met een slagvolume van 2,0-liter en vermogens tussen de 100 tot 120 pk. Bijzonder waren de prestaties niet, maar daar ging het ook niet per se om. Wie Saab reed, deed dat vanwege het sterke imago. In de hoogtijdagen van het merk, werd Saab (bijna) in één adem genoemd met Audi, BMW en Mercedes. Met het wezenlijke verschil dat Saab een specifiek publiek diende. Huisartsen, advocaten, architecten... de hogere middenklasse en de vrije beroepen.

En toen werd alles nog rooskleuriger voor Saab. Vanaf 1978 om precies te zijn, met de introductie van de 900 Turbo (en 99 Turbo). Dezelfde tweeliter viercilindermotor, maar dan – zoals de modelnaam al verklapt – voorzien van een turbocharger. Een Low Pressure Turbo (LPT) om exact te zijn, een turbo die in essentie genoegen neemt met een lagere laaddruk om meer motorvermogen te generen. De High Pressure Turbo gebruikte Saab ook en die heeft meer toeren nodig om voldoende laaddruk op te bouwen. Al resulteert dat ook in een nog hoger motorvermogen. Saab had deze turbotechnologie onder de knie gekregen dankzij ervaringen in de rallysport. Ook andere merken als Porsche en BMW experimenteerden met turbotechnologie, hetzij niet zoals Saab in een auto bedoeld voor de massa annex serieproductie. De turbomotoren van Saab waren een aantrekkelijk alternatief voor die andere motorontwikkeling in opkomst: injectiemotoren. Zowel qua motorvermogen, snelheid als brandstofverbruik. Saab zette zichzelf dan ook steviger op de kaart dankzij zijn geavanceerde turbotechnologie.

De eerste Saab 900 Turbo’s waren goed voor een vermogen van 145 pk en een koppel van 235 Nm. Veel andere automerken hadden voor deze waarden een zescilinder nodig met een veel grotere inhoud en dorst naar benzine. Tel hierbij op dat de Saab 900 Turbo visueel amper tot niet afweek van een doorsnee sedan, en een wolf in schaapskleren was geboren. De topsnelheid reikte tot 195 km/u en de sprinttijd naar 100 km/u werd binnen 10 tellen geklaard. Uitstekende waarden voor die tijd.

Latere versies van de eerste generatie 900 Turbo, zoals de T16S en Aero, schopten het zelfs tot 175 pk en 270 Nm, waarmee de topsnelheid toe nam tot 205 km/u. Sprinten naar honderd verliep een halve seconde sneller, terwijl het gemiddelde verbruik rond de 1 op 10 bleef. Een doorn in het oog van de ‘prestigieuze’ zescilinders, zelfs met injectie-technologie.

Vanaf 1994 zette Saab de inmiddels legendarische status van de 900 (Turbo) voort met een tweede generatie. Motorentechnologie had niet stilgezeten en de Turbo-modellen waren nog krachtiger, sneller en efficiënter geworden. Injectie was inmiddels ook om de hoek komen kijken, met als gevolg een vermogen van 185 pk en 263 Nm bij een verbruik van 1 op 11. Hiermee was de Saab 900 Turbo krachtiger dan de ook aangeboden 2,5-liter V6, het eigenlijke topmodel binnen het leveringsgamma. In 1998 vond Saab het welletjes en trok het de stekker uit de Saab 900. De kers op de Turbo-taart moest toen nog komen, maar was al wel in ontwikkeling. De bloedsnelle 250 pk sterke Saab 9-3 Viggen kreeg deze eer, al vinden vele fans dat de 900 Turbo die toebedeeld had moeten krijgen. Hoe het ook zij, de 900 Turbo blijft voor de meeste Saab-adepten de ultieme Saab in de hoogtijdagen van het Zweedse merk.

Afmetingen

Saab is een Zweeds merk en de 900 is een Zweeds product door-en-door (totdat het Amerikaanse GM zich ermee ging bemoeien vanaf de jaren 90). Het gevolg hiervan is dat elke Saab 900 gebouwd was voor de eeuwigheid. Niet in de laatste plaats om de barre winterse omstandigheden die Scandinavië kan teisteren te trotseren. Degelijkheid en betrouwbaarheid waren hierdoor gegarandeerd, en dat geldt natuurlijk ook voor veiligheid – het stokpaardje van de Zweedse auto-industrie. Saab maakte bovendien geen onderscheid hierin tussen de verschillende carrosserievarianten. Oftewel, de vierdeurs sedan beschikt over dezelfde solide constructie als de Saab 900 (Turbo) Cabriolet met stoffen kap. Sterker nog, eigenlijk waren de uiteenlopende carrosserieën van de 900 één en dezelfde auto; de verschillen onderling schuilen enkel in dakconstructie en het aantal portieren.

Een Saab 900 valt van honderden meters afstand te herkennen, ongeacht de carrosserievariant. De buitenmaten lager hierdoor ook dicht bij elkaar; om en nabij de 4,7 meter in lengte, bij een breedte van 1,70 en hoogte van 1,40 meter. Deze riante buitenmaten zorgen ervoor dat de Saab 900 een volwaardige vierzitter is, dus ook als Cabriolet of de tweedeurs Hatchback (die qua silhouet meer wegheeft van een coupé). De bagageruimte varieert wat meer en bedraagt tussen de 365 en 500 liter, afhankelijk van de carrosserievariant.

De belangrijkste specificaties op een rij:

Varianten

Zo uiteenlopend het aantal carrosserievarianten van de Saab 900 Turbo, zo bekrompen was het aantal verschillende uitrustingniveaus. Eigenlijk was er maar één uitvoering: de 900 Turbo. Later werden daar de ‘16’ en S toegevoegd, maar die hadden visueel niet bijster veel om het lijf ten opzichte van de reguliere versie. Topmodel was op een gegeven moment de 900 Turbo Aero, vernoemd naar het illustere luchtvaartverleden van moederbedrijf SAAB. De Aero is zoal te herkennen aan de sportieve body kit met achterspoiler, een sportonderstel met kortere, stijvere veren en stijvere schokdempers en stabilisatorstangen, lederen zetels, een luxer audiosysteem en airconditioning. De Aero is ook meteen de meest gewilde uitvoering onder verzamelaars en andere liefhebbers. Minder bekend is de 900 Turbo Talledega. Ook dit was een speciale uitvoering op basis van de tweede generatie, vernoemd naar de Talladega Challenge op de gelijknamige International Speedway in Alabama, waarmee het merk gedurende een meerdaagse en intensieve ‘Long Run’ de duur- en betrouwbaarheid van hun modellen wilde onderstrepen.

Prijzen

Back in the day kocht je een Saab 900 Turbo voor nipt 25.000 euro tot 35.000. Autoprijzen stegen toen nog niet zo hard als nu, wat inhoudt dat Saab dit prijsniveau tot ver in de jaren 80 wist vol te houden. Uitvoeringen als de Turbo 16 S, GT en Aero konden weliswaar uitschieten naar 55.000 euro, zeker in het geval van de Cabriolet. Tegen de tijd dat de tweede generatie zich aandiende in 1993 waren de vanafprijzen – uiteraard – wel gestegen. Gemiddeld was men zo’n 35.000 tot 40.000 euro kwijt voor een nieuw exemplaar.

Tegenwoordig is de Saab 900 Turbo een gewild object onder verzamelaars en andere liefhebbers, en dan vooral de eerste generatie en als tweedeurs Hatchback of sierlijke Cabriolet. Echter anders dan geldt voor veel andere (semi) klassieke auto’s zijn de prijzen betaalbaar gebleven. Reken op prijs tussen de 10.000 en 15.000 euro. De kilometrage van het occasionaanbod is vrijwel standaard aan de hogere kant (+250.000 km), maar in het geval van een Saab uit de hoogtijdagen van het merk hoeft dat geen struikelblok te zijn.

Design

Buitenkant

Saab hield er eigenlijk altijd een eigenzinnig, aansprekende designs op na. Iets dat gaandeweg een handelsmerk werd. Ook een Saab 900 (Turbo) herken je van honderden meters ver. De typische stompe en tegelijk spitse (zalm)neus is herkenbaar uit duizenden. Net zoals het coupé-achtige, aerodynamische silhouet van de achterzijde waarmee het Zweedse automerk al furore maakte bij zijn allereerste automobiel: de UrSaab. Vormen die zich in de luchtvaart al ruimschoots hadden bewezen bij de vliegtuigen van SAAB. Het voortbrengen van eigenzinnige autodesigns is Saab eigenlijk altijd blijven doen, al zijn de 99 en 900 (Turbo) toch wel het absoluut hoogtepunt van die gloriedagen.

Binnenkant

Wie wel eens door de ruiten van een Saab heeft geloerd ontdekt en herkent hier ook de typische vormgeving zoals we dat veelal kennen van vliegtuigen. Metertjes, knoppen en schakelaars bepalen het beeld en de sfeer. Een geweldige en tegenwoordige ultra-nostalgische plek om te toeven als je een zwak voor techniek hebt. Hoewel Saab-ontwerpers steevast vanuit de gedachte ‘vorm volgt functie’ aan het tekenen en ontwikkelen gingen, kwamen ze telkens toch uit op een dashboarddesign dat niettemin prettig op het netvlies lag voor de meesten. Ook in de Saab 900.

Veiligheid

Wie aan Saab denkt, gaat uit van een hoge mate van veiligheid. Misschien nog wel meer dan bij een Volvo. Die reputatie komt niet zomaar uit de lucht vallen. Saab ging verder dan welke autofabrikant ook om de maximale veiligheid uit hun modellen te persen. Totdat General Motors (deels) eigenaar, waren de modellen van Saab tot 30% sterker en veiliger dan de gemiddelde auto. Dat begonnen al bij de solide architectuur en constructie van het koetswerk en het dak. In het wild lopende elanden zijn in Scandinavië (of waren dat althans) immers eerder regel dan uitzondering. En de kans was aanzienlijk dat zo’n al gauw 500 kilogram wegende kolos pardoes de openbare weg overstak met alle gevolgen van dien. Dan kon je maar beter veilig zitten in je Saab, dacht men bij het merk. Zo gedacht, zo gedaan.

Alternatieven

Saab was een merk dat graag van twee walletje at. Enerzijds beconcurreerde het merk de mainstream automerken, zoals Volkswagen, Peugeot en Citroen. Anderzijds bood het totaalpakket van Saab-modellen flinke tegenstand aan die van een vergelijkbare BMW, Audi en Mercedes-Benz. We hebben het dan over de BMW 3-serie, Audi 80 en Mercedes-Benz 190. Uit eigen land was de Volvo 440 een alternatief voor de Saab 900.