Volkswagen T1 Transporter

Goede redenen

• Simpele, robuuste en betrouwbare techniek
• T1 Transporter is ideaal voor ombouw tot basic camper
• Oudste Volkswagen Transporter, een stijlicoon met cultstatus
• Met daardoor een aanzienlijke waarde voor oldtimerliefhebbers

Technische gegevens

Motorisatie

De Volkswagen T1 Transporter is eigenlijk gebaseerd op het platform van de Kever (Typ 1 intern bij Volkswagen. Vandaar dat achterin een luchtgekoelde viercilinder boxermotor ligt. De eerste modellen uit 1950 hadden een 1,1-litermotor met 18 kW (25 pk) en later een 1.2-versie daarvan met 22 kW (30 pk). In 1962 verscheen de 1,5-litermotor met 32 kW (44 pk). De motoren presteren bescheiden, maar staan bekend om hun degelijkheid, eenvoud en kenmerkende luchtgekoelde geluid.

De motor van de Volkswagen T1 Transporter drijft via een handmatig te bedienen vierversnellingsbak de achterwielen aan. De eerste versnelling was oorspronkelijk ongesynchroniseerd, maar latere versies hadden een volledig gesynchroniseerde bak.

Het gemiddelde brandstofverbruik ligt rond de 9-11 liter per 100 kilometer. De topsnelheid varieert van 80 km/uur voor de oudste en 105 km/u voor de jongere exemplaren.

De T1 Transporter is ook in Brazilië gebouwd. Die was voorzien van een specifieke 1,6-litermotor. Het is niet ongebruikelijk dat T1 Transporters in Europa later zijn voorzien van een Braziliaanse motor. Voor de puristen iets om op te letten bij aanschaf van een exemplaar.

Afmetingen

De lengte van de Volkswagen T1 Transporter is 4,28 meter. Hij is 1,72 meter breed en 1,94 meter hoog, tenzij de auto is voorzien van een andere opbouw – het is immers een bedrijfsauto. Met een wielbasis van 2,40 meter biedt de T1 Transporter verrassend veel ruimte voor zijn buitenmaten. De draaicirkel bedraagt ongeveer 11 meter.

De bagageruimte verschilt natuurlijk per uitvoering. Een gesloten bestelbus kan tot wel 4.500 liter bagage meenemen, terwijl de Samba met negen zitplaatsen veel minder laadvolume biedt – vergeet niet dat de motor achterin flink wat ruimte inneemt – maar wel meer passagierscomfort.

De belangrijkste specificaties op een rij

Varianten

De T1 Transporter is er in talloze varianten, maar het detail waaraan je de eerste generatie Volkswagen Transporter herkent, is de vlakke, V-vormige voorruit met een middenstijl – vandaar de bijnaam ‘spijlbus’. De gesloten bestelbus was favoriet onder vakmensen, terwijl de Kombi diende voor gemengd personen- en goederenvervoer. Verder zijn er pick-ups met enkele en dubbele cabine en door Westfalia omgebouwde campers. De meest iconische uitvoering is de Samba, een luxere personenbus met 23 ruiten.

Opvolgers

• T2 (1967-1979): moderner en groter en voorzien van krachtigere luchtgekoelde boxermotoren. Hij oogt nog wel als de oorspronkelijke, spreekwoordelijke ‘volkswagenbus’.
• T3 (1979-1990): hoekiger, groter, ruimer, comfortabeler en veiliger, maar maakt nog wel gebruik van een luchtgekoelde boxermotor. Later is de T3 voorzien van watergekoelde motoren.
• Vanaf de T4 (1990) heeft de ‘volkswagenbus’ de motor voorin en voorwielaandrijving. Heeft niets meer gemeen met de oorspronkelijk T1 en T2 Transporter Typ 2. Opvolgers zijn de T5, T6 en T7 (2022).

Prijzen

De Volkswagen T1 Transporter begon in de jaren 50 als betaalbaar werkpaard. Omgerekend naar nu kostte de standaardversie zo’n 5.500 euro. Tegenwoordig is de T1 Transporter allang geen gewone bestelbus meer, maar een begeerlijke oldtimer met cultstatus. En dat zie je terug in de prijzen.

Een niet-gerestaureerde T1, vaak met roestgaten en veel werk aan motor en chassis, kost je nog gauw 15.000 euro of meer. Redelijke, rijdende exemplaren kosten al gauw rond de 30.000 euro. Wil je een perfecte, volledig gerestaureerde Samba met een kloppende historie? Dan ben je snel meer dan 100.000 euro kwijt. Zeldzame uitvoeringen, zoals een originele Westfalia-camper of vroege exemplaren uit de jaren 50, zijn op veilingen voor nog hogere prijzen verkocht.

Design

Buitenkant

De T1 Transporter is een van de herkenbaarste voertuigen ooit gebouwd. De gedeelde voorruit, het prominente VW-logo en de ronde vormen zorgen voor een sympathieke uitstraling. Wielen, bumpers en spiegels waren eenvoudig, meestal gebroken wit gespoten en puur functioneel.

In februari 1955 kwam Volkswagen met een nieuwe versie van de T1 Transporter. De carrosserie was flink gewijzigd. De voorruiten hadden nu een luifeltje met ventilatieroosters. De motorruimte werd aanzienlijk lager zodat er ruimte was voor een achterklepje, waardoor ook langere voorwerpen mee kunnen.

In 1963 kreeg de T1 Transporter een bredere achterdeur en de scharnierende laaddeuren opzij werden vervangen door een schuifdeur. In 1967 verscheen een compleet vernieuwd model, de T2, met panoramische voorruit.

De Westfalia T1 is een bijzonder uitvoering. Westfalia verbouwde de T1 Transporter tot camper, met neerklapbare zitplaatsen om te slapen, gordijnen, een wastafel en bergruimte. Doordat Westfalia ongeveer 1.000 campertjes van de T1 heeft gemaakt, is dit model nu erg zeldzaam.

Diverse varianten van de T1 Transporter worden ook wel aangeduid met het aantal ruiten. De basis Kombi- of Bus-uitvoering heeft 11 ruiten (inclusief de tweedelige voorruit en één achterruitje. De hogere Deluxe-uitvoering heeft 15 ruiten (meer zijruiten en twee extra ruitjes rond de achterstijl). Bovenaan staat de Samba, met maar liefst 23 en vanaf 1964 21 ruiten, waarvan een groot aantal in de rand van het dak.

De schets van Ben Pon

In 1947 bezocht Ben Pon, destijds de Nederlandse Volkswagen-importeur en gerenommeerd Porsche-coureur, de Volkswagen-fabriek in Wolfsburg. Hij zag daar een Kever-platform met laadbak rondrijden en schetste meteen zijn idee voor een compacte bestelauto met gesloten cabine. Ben Pons potloodtekening vormde de basis voor de T1 Transporter – een van de invloedrijkste bedrijfsauto’s ooit.

Samba

De Samba-uitvoering van de T1 Transporter is een waar icoon. Niet alleen met 23 ruiten, maar ook een schuifdak, verchroomde sierlijsten en tweekleurige carrosserie was dit vanaf 1951 de topversie van de T1 Transporter. De Samba is nu een klassiekers van de buitencategorie.

Binnenkant

De Volkswagen T1 Transporter is bovenal een sobere, functionele bedrijfsauto. Het dashboard is van plaatstaal, voorzien van een paar schakelaars en een simpele snelheidsmeter. De zitpositie is rechtop. De laadruimte is gedeeltelijk vlak – geen transmissietunnel maar wel de motorruimte achterin – en goed bruikbaar.

Veiligheid

In de jaren 50 en 60 lag de focus niet op veiligheid. De Volkswagen T1 Transporter biedt dan ook nauwelijks bescherming bij een aanrijding. Euro NCAP-crashtests bestonden toen nog niet, maar crashtests zou hij niet doorstaan. Toch biedt vooral de personenbus wel goed zicht rondom, maar hij is traag in het huidige verkeer.

Alternatieven

Wie op zoek is naar een vergelijkbare klassieker of tijdgenoot van de T1, kan ook kijken naar deze klassieke modellen uit de jaren 60 en vroege jaren 70:

• Citroën HY (1947-1982) – Franse bestelbus met golfplaten is ook iconisch; nu vaak te zien als foodtruck
• Renault Estafette (1959-1980) – populaire Franse tijdgenoot van de T1 Transporter
• Ford Transit 1 (1965-1977) – meer vermogen en comfort, maar minder karakter.